یاسر مهری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
جابر سلطانی - استادیار، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
مجتبی صانعی - دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
محمد رستمی - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

سرریز جانبی سازه­ای ­است که در بدنه جانبی کانال قرار می­ گیرد و برای تخلیه جریان اضافی و انحراف جریان، تنظیم سطح آب در رودخانه­ ها و شبکه­ های آبیاری و زهکشی مورد استفاده قرار می­­ گیرد. بنابر مشکلاتی که در تعبیه سرریزهای معمول در مناطق کوهستانی وجود دارد، می­ توان از سرریزهای کلیدپیانویی به­ عنوان سرریز جانبی استفاده کرد. همچنین، کانال­ های منحنی شکل که معمولا در مناطق کوهستانی وجود دارند، مکان­ هایی هستند که می ­توان سرریزهای جانبی کلیدپیانویی را در این مکان­ ها جانمایی کرد. در این پژوهش، با بررسی آزمایشگاهی بر روی سرریزهای کلیدپیانویی تیپ B، تیپ C و سرریز لبه تیز مستطیلی، عملکرد این سرریز­ها در زاویه ۳۰ درجه از قوس مورد بررسی قرار گرفت. از نتایج این تحقیق می ­توان به یکسان بودن انرژی مخصوص در دو انتهای سرریز کلیدپیانویی با اختلاف اندک برای تیپ C برابر با ۰.۲۷۲ درصد و برای سرریز تیپ B برابر با ۱.۹۸ درصد در شرایط قوس اشاره کرد. با بررسی و اندازه­ گیری ضریب تخلیه در این سرریزها، این نتیجه به دست آمد که سرریزهای کلیدپیانویی دارای ضریب تخلیه بیشتری نسبت به سرریزهای معمولی مستطیلی در قوس هستند. همچنین، در بین دو تیپ سرریز مورد مطالعه در این تحقیق، سرریز تیپ B عملکرد بهتری نسبت به سرریز تیپ C دارد.

الگوی جریان, انرژی مخصوص, بررسی آزمایشگاهی, سرریز کلیدپیانویی, کانال قوسی