اثر میزان و جهت شیب بر رسوب و رواناب سطحی، مطالعه موردی: حوزه آبخیز گنبد
Publish place: Watershed Engineering and Management، Vol: 10، Issue: 4
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 243
This Paper With 13 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWEM-10-4_013
تاریخ نمایه سازی: 7 تیر 1400
Abstract:
فرسایش، بهعلت اثرات فراوان اقتصادی و زیست محیطی همواره دغدغه بزرگی برای کشاورزان، مهندسان و سیاست گذران به شمار می آید. از آن جایی که شیب یکی از شاخص های مهم در فرایند فرسایش می باشد، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تندی و جهت شیب بر تغییرات رسوب و حجم رواناب سطحی در حوزه آبخیز گنبد واقع در شهرستان همدان انجام شد. در این حوضه، در سه دامنه جنوبی، شمالی و شرقی سه کرت استاندارد آزمایشی نصب شد. کرت ها در ابعاد ۱.۸×۲۴ متر طراحی و در شیب های نسبتا همگن و با مقادیر متفاوت تعبیه شدند. رواناب محتوی رسوب در مخازن ویژهای جمع آوری و نمونه برداری شدند. در این خصوص، ۱۶ واقعه بارشی مستقل (۱۳۸۹–۱۳۹۲) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی اثرهای تندی و جهت شیب و همچنین، اثر متقابل آن ها با استفاده از آزمایش فاکتوریل در نرم افزار SAS ۹.۴ انجام شد. نتایج حاکی از معنی داری اثر شیب، جهت آن و همچنین، اثر متقابل آن ها در هنگام وقوع رگبار، در میزان حجم رواناب تولیدی می باشد. بر اساس این نتایج، شیب های کوچک باعث معنی داری عامل تندی شیب شده و تاثیر بیشتری نسبت به مقادیر بزرگ تر، در تولید رواناب داشته است. دلیل این امر، پوشش گیاهی متراکم و همچنین، بیشتر بودن میانگین سرعت نفوذ آب در خاک، در شیب های بزرگ تر می باشد. از طرفی، در تولید رسوب، عامل تندی شیب معنیدار نبوده و جهت شیب نیز فقط در یکی از وقایع بارشی ۱۶گانه معنی دار بوده است. اثر متقابل آن ها نیز در سه واقعه بارشی معنی داری را نشان می دهد.
Keywords:
Authors
رضا کردیان همدانی
دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
سعید آزادی
دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
صفر معروفی
استاد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
عبداله طاهری تیزرو
دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران