لیلا غلامی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عطاله کاویان - دانشیار دانشگاه علوم کشاوری و منابع طبیعی ساری
عبدالواحد خالدی درویشان - استادیار دانشگاه تربیت مدرس

در مناطق به شدت فرسایش ­یافته خصوصا در دامنه­ های شیب­دار امکان استقرار پوشش گیاهی نیست. بنابراین، کاربرد افزودنی­ های آلی و یا غیرآلی می­تواند از طریق مهار رواناب شرایط را برای استقرار پوشش گیاهی در این مناطق بهبود بخشد. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، تراشه ­های چوب به عنوان یک افزودنی آلی خاک برای مهار متغیرهای رواناب شامل زمان شروع، مقدار و ضریب رواناب استفاده شد. برای این­ منظور، از سه سطح تیمار تراشه ­های چوب با مقادیر ۰.۵، ۱ و ۱.۵ کیلوگرم بر مترمربع در سه تکرار در مقیاس کرت یک مترمربعی، شیب ۳۰ درصد در شرایط صحرایی تحت باران شبیه ­سازی شده ۶۰ میلی ­متر بر ساعت به­ مدت ۱۵ دقیقه استفاده شد. نتایج نشان داد که بعد از کاربرد تراشه ­های چوب با مقادیر ۰.۵، ۱ و ۱.۵ کیلوگرم بر مترمربع، زمان شروع رواناب به ­ترتیب ۹۷.۵۰، ۱۹۲.۳۸ و ۲۰۳.۳۱ درصد افزایش یافت. همچنین، حجم رواناب بعد از کاربرد سه سطح تیمار تراشه چوب به­ ترتیب ۳۵.۲۳، ۵۵.۱۱ و ۶۰.۴۳ و ضریب رواناب نیز به ترتیب ۴۲.۴۳، ۶۷.۴۰ و ۷۲.۱۴ کاهش یافتند. نتایج آزمون GLM نشان داد که تیمار تراشه چوب تاثیر معنی داری در افزایش زمان شروع رواناب (۰.۰۱≥p) و کاهش حجم رواناب و ضریب رواناب (۰.۰۵≥p) داشت. کاربرد تراشه ­های چوب به عنوان یک تیمار حفاظتی در سطح خاک نشان داد که این اصلاح کننده می تواند در امر مهار رواناب به ویژه در مناطقی که مقادیر تراشه چوب زیادی در دسترس باشد، مورد استفاده واقع شود.

اصلاح کننده آلی خاک, حفاظت خاک, شبیه ساز باران, فرسایش خاک, مدیریت رواناب