منصور جهان تیغ - استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران
مرضیه تابع - کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

هدف از اجرای این پژوهش مقایسه خصوصیات فیزیکی-شیمیایی خاک و مورفولوژی دو نوع خندق ذوزنقه ای و V شکل با دو کاربری متفاوت در منطقه خشک چابهار می باشد. در این تحقیق مکان های فرسایش خندقی در دو منطقه شناسایی شد. سپس دو خندق معرف ذوزنقه ای و V شکل بر اساس خصوصیات منطقه به منظور اندازه گیری مشخصات مورفومتریک و فیزیکی-شیمیایی خاک انتخاب شد. در هر منطقه، ابتدا طول خندق با متر اندازه گیری و سپس پیشانی آن­ها و  مقاطع ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد آن­ها معین شد. وسعت، عمق متوسط، عرض متوسط، عمق خاک، پلان راس، پلانعمومی، درصد شیب و شکلمقطع و همچنین، علل ایجاد خندق ها مورد بررسی قرار گرفت. از مقاطع ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد و انتهای خندق ها نمونه های خاک برداشت و اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از برنامه آماری SPSS موردتجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مقایسه آماری ویژگی های خاک دو خندق نشان داد که بین ویژگی های شوری، رس، ظرفیت تبادل کاتیونی، سدیم قابل جذب، درصد سدیم قابل تبادل، Ca++ Mg++،So۴--، در سطح پنج درصد (P<۰.۰۵) و همچنین درصد اشباع در سطح یک درصد (P<۰.۰۱) اختلاف معنی دار وجود دارد. ولی بین میانگین داده های Na+، Cl- و Hco۳-، کربن آلی، اسیدیته، ازت کل، مقدار سیلت و شن در دو خندق اختلاف معنی داری وجود ندارد.

فرسایش خندقی, فرسایش پذیری خاک, مورفومتریک, خصوصیات خاک, SPSS