سیده سکینه حسینی - دانشجوی کاشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان،
فرشید قادری فر - استادیار
یونس محمدنژاد - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
افشین سلطانی - استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منبع طبیعی گرگان

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر بنیه رشد بذر ماش آزمایشی در سال 1389 در ایستگاه تحقیقات گنبدانجام شد.. در این راستا، دو رقم ماش به نامهایVC- 1973 و محلی) در تاریخ های مختلف ( 2 و 20 اردیبهشت، 13 و 30 خرداد)در شرایط مزرعه کشت و بذور آنها در مرحله رسیدگی کامل برداشت گردید. آنگاه درصد و سرعت ظهورگیاهچه و همچنین طول ریشه چه و ساقه چه بذور برداشت شده با انجام آزمایشاتی در شرایط آزمایشگاه اندازه گیری شد. آزمایشات به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در هردو رقم مورد آزمایش (در دامنۀ تاریخهای کاشت مورد بررسی از 2 اردیبهشت تا 30 خرداد) با تأخیر در کاشت درصد ظهور گیاهچه افزایش یافته است به طوری که متوسط درصد کل ظهور گیاهچه از 87/11 درصد ( تاریخ کاشت 2 اردیبهشت) به 95 درصد (تاریخ کاشت 30 خرداد) رسید. همچنین، نتایج نشان دهنده افزایش نسبی سرعت ظهور گیاهچه به موازات تأخیر در کاشت می باشد. البته، تغییرات سرعت ظهور در مقایسه با درصد ظهور گیاهچه بسیار کمتر بود. همچنین، طول ریشه چه و ساقه چه در بذور به دست آمده از تاریخهای کاشت زودتر کمتر از تاریخهای کاشت دیرتر بود. به بیان دیگر، در سال انجام این آزمایش بذور به دست آمده از تاریخهای کاشت تأخیری (اواخر خرداد) نسبت به بذور تاریخهای کاشت زودتر (اوایل اردیبهشت) در شرایط محیطی گنبد با شرایط مساعدتر محیطی روبرو شده و دارای بنیۀ رشد بذر بالاتری بودند.

ماش، تاریخ کاشت،دوره پر شدن دانه، بنیه بذر