حسین حاتمی نژاد - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
رسول جعفری زاده - دانشجوی دکتری طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
نفیسه زارع - دانشجوی دکتری طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

کودکان به عنوان بخش مهمی از جامعه مطرح میباشند. هر چه محیط شهری صمیمانه تر پذیرای کودکان باشد، آنها خود را بیشتر متعلق به جامعه و محیط میدانند، همین فضاها اگر بیگانه با روحیات وی باشد، او را گریزان از شهر و جامعه خواهد ساخت چرا که هر فرد محصول تکامل محیط و تربیت جامعه خود است .بنابراین باید با توجه به نیازهای کودکان سعی در پیدا کردن راه حلهای مناسبی برای آموزش آنها در شهر داشته باشیم. محلات مختلف شهری امکاناتی فراخور وضعیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی خود در اختیار کودکان ساکن آن محلات قرار می دهند. این امکانات در محلات برخوردار و حاشیه ای شهری یکسان نبوده و موجب بروز یکسری نابسامانی هایی در فضای شهری میگردد که از جمله میتوان به نابرابری در آموزش، تفریح، بازی و حتی امنیت اشاره کرد. هدف این پژوهش بررسی وضعیت مناطق مختلف شهری از منظر فضاهای کودک محور بوده و نیز در پی دستیابی به میزان سطح اختلاف بین محلات مختلف شهری در شهر تبریز می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام از نوع توصیفی-تحلیلی است و برای جمع آوری اطلاعات ازدو روش استنادی(کتابخانه ای) و پیمایشی(میدانی) استفاده شده است و نیز ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده. نمونه های مورد مطالعه از شهر تبریز از طریق نمونه گیری سلسه مراتبی خوشه ای-فضایی انتخاب گردیده و سپس ازطریق پرسشنامه اقدام به جمع آوری اطلاعات گردید و نتایج حاصله در جداولی مبسوط مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است. شاخص های مورد استفاده عبارتند از: سرانه ها، ایمنی، امنیت، دسترسی ها، آلودگیها، حس مکان، TOD، تصمیم گیری کودکان، پیادهراه، هنجارشکنان، المانها، طراحی صوتی و جداره ها. داده های پرسشنامه ها در نرم افزار SPSS V.۲۵ تغذیه شده آنالیز داده ها مستخرج از این پژوهش نیز ارائه گردید. اختلاف کیفیت فضاهای شهری از دیدگاه شهر کودک محور بصورت کمی استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همبستگی معنی داری بین شاخص های مختلف شهر دوستدار کودک و عدالت اجتماعی وجود داشت. همچنین رگرسیون محاسبه شده وجود رابطه یک سویه در متغیر های مستقل را با متغیرهای وابسته نشان داد. در نهایت جهت به حداقل رساندن اختلاف کیفی و کمی فضاهای شهری دوستدار کودک پیشنهادهایی در قالب جدول ارائه گردیده است.

عدالت اجتماعی، شهر، دوستدار کودک، محلات شهری، تبریز.