ارائه راهنمای چگونگی ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) در طرح های تفصیلی شهری (مطالعه پایلوت: طرح تفصیلی و ساختار نهادی منطقه ۲۲ شهرداری تهران)

جلوگیری از بروز هرگونه آثار سوء ناشی از فعالیت های انسانی در محیط زیست و تاب آور نمودن آن، از علل عمده رویکرد ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA)۱ است. در سطح برنامه های شهری هنوز اقدامات جامعی جهت تدوین برنامه ارزیابی اثرات زیست محیطی صورت نپذیرفته است. ازسوی دیگر به دلیل اینکه طرح تفصیلی شهری در ایران مبنای تصمیم گیری مداخلات اصلی شهرسازی ست، لذا لزوم تلفیق اصول EIA در طرح های تفصیلی به عنوان دغدغه اصلی این پژوهش انتخاب شده است. ماهیت و نوع پژوهش در دسته تحقیقات کاربردی و روش تحقیق در مرحله اول توصیفی است و از ابزار مطالعات کتابخانه و اسنادی، استفاده میشود. لذا پس از مطالعات مبانی نظری، تعاریف و همچنین مطالعات تجارب در تصمیم گیری ها و سیاست گذاریها و برنامه ریزی های EIA و نقش آن در طرحهای شهری، به عنوان نمونه، طرح تفصیلی منطقه ۲۲ شهر تهران، باتوجه به جدید و برنامه ریزی شده بودن این منطقه و پتانسیل های اکولوژیک آن، به عنوان نمونه پایلوت انتخاب شده و چگونگی مطالعات EIA در وضع موجود در چارچوب طرح تفصیلی و یا سایر مطالعات مرتبط در این منطقه بررسی میشود. درنهایت راهنمای EIA در طرح های تفصیلی ارائه میشود. در این راستا ابتدا به لزوم ارزیابی راهبردی اثرات زیست محیطی۲در سطح کلان مطالعات شهری پرداخته میشود و سپس به ساختار ارزیابی در چارچوب هدف گذاری، شناخت بستر محیط، تعیین محدوده طرح۳، دسته بندی موضوعی طرح تفصیلی و غربالگری، ارزیابی اثرات زیست محیطی در طرح های تفصیلی به کمک ابزارهای ارزیابی، جمع بندی ارزیابی ها و ملاحظه گزینه های پیشنهادی جایگزین در طرح تفصیلی شهری، ارزیابی مجدد (گزینه های پیشنهادی جایگزین) در طرح تفصیلی شهری و در نهایت نیز پایش و مستندسازی پرداخته می شود. همچنین به طور همزمان روش های ارزیابی اجتماعی و اقتصادی اثرات زیست محیطی و ابزارهای ارزیابی مشتمل بر ماتریس ها، چک لیست ها و روی هم اندازی نقشه ها معرفی میشوند و درنهایت نیز تغییرات ساختار نهادی و سازمانی جهت اجرایی نمودن راهنمای مذکور ارائه میشود.

Keywords:

راهنما , ارزیابی اثرات زیست محیطی(EIA) , طرح تفصیلی شهری , نهادسازی.