محسن روزبهانه - کارشناسی ارشد، گروه مشاوره خانواده، موسسه آموزش عالی شاندیز، مشهد، ایران

عوامل مختلفی بر حافظه موثر هستند از جمله هیجان، هوش، سن و رنگ که در این مقاله به تاثیر ادراک رنگ بر حافظه پرداختهشده است. یکی از با نفوذترین جنبه ها در کیفیت زندگیمان رنگ است. ما از قدرت ادراکمان هر روز از رنگ استفاده می کنیم. رنگدر محیط زندگی انسان اهمیت بسزایی برخوردار است تا جایی که زندگی بدون رنگ قابل تصور نیست. یکی از کیفیات بارز و ملموساشیا و پدیده های جهان، رنگ است. از زمانی که قوه بینایی بشر به موازات رشد و تکوین سیستم فکری وی به فعلیت در آمد، قدرتپیدا کرد از رنگ به عنوان عاملی در ایجاد تمایز و تشخیص وجوه اشتراک و همچنین اختلاف اشیا استفاده کند. رنگ تدریجا نزد بشراولیه جنبه ای سمبولیک یا نمادین یافت. بدین معنا که بسیاری از اقوام بشر برای هر رنگی رمز ویژه ای وضوع کرده بودند، که درصورت آشنایی با آن رمزها، مخاطبان آنها می توانستند مفاهیم مربوط را به سهولت دریافت کنند. برای نمونه در ایران باستان، سیاه،رنگ تاریکی و دنیای اهریمن بود. رنگی بود که ناخودآگاه شب را به خاطر مردم می آورد. و شب نیز به نوبه خود برای بشر احساساتنامطلوبی چون وحشت، رعب و اضطراب و ... را به همراه داشت. حال آنکه سفید، رنگ روز و روشنایی بود. رنگی بود که مفاهیمیچون پاکی، صفا و خلوص و قداست را در نظر مردم تداعی می کرد. بدیهی است که چگونگی تاثیر انسان از رنگ ها ماهیت کاملاروانی داشته و به طور غیر مستقیم در هنجارها و واکنش ها، عکس العمل و رفتارهای فرد موثر می باشد. به عبارت دیگر به نظر میرسد حافظه بیشتر قضیه ای مربوط به مغز است که در موقع رویارویی با تکلیف خاصی توام با یادگیری است بنابراین هنگامی که ماحافظه را مطالعه می کنیم در واقع یادگیری را نیز مطالعه می کنیم و بر عکس.

فیزیولوژی رنگ، ادراک رنگ، عملکرد حافظه، یادگیری