تاثیر آموزش مدیریت استرس بر کیفیت زندگی و فرسودگی شغلی آتش نشانان

استرس یکی از عوامل تاثیر گذار بر عملکرد افراد است که می تواند سلامت آنها را به خطر بیاندازد. آتش نشانی به عنوان یکی از مشاغل استرس زا درجهان شناخته شده است. مدیریت استرس به عنوان یکی از مهارت های زندگی، شامل آگاهی دادن و ارتقاء توانایی های روانی- اجتماعی است وباعث سازگاری بهتر و همچنین، افزایش سلامت روانی، جسمانی و اجتماعی افراد می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مدیریتاسترس بر کیفیت زندگی و فرسودگی شغلی آتش نشانان طراحی و انجام شد. این مطالعه از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش پژوهش از نوع نیمهتجربی و با بهره گیری از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه پژوهش را کلیه کارکنان سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنیشهرداری تهران در نیمه اول سال ۱۳۹۵ تشکیل می دادند که در بخش عملیاتی مشغول به کار بودند. در این تحقیق از شیوه نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای استفاده شد. بدین صورت که از میان مناطق ۸ گانه سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، منطقه ۸ به تصادف انتخاب شد و از میان۱۱ ایستگاه موجود در این منطقه، ایستگاه ۲۴ شهید سمیعی انتخاب و در مرحله آخر ۳۰ نفر از کارکنان این ایستگاه به صورت تصادفی انتخاب و با جایگزینیتصادفی در گروه های آزمایش و کنترل (هر زیر گروه ۱۵ نفر) قرار گرفتند. قبل و بعد از مداخله از شرکت کنندگان خواسته شد تا به پرسشنامه کیفیت زندگیسازمان بهداشت جهانی (۱۹۹۸) و پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ و جکسون (۱۹۸۱) پاسخ دهند. برنامه مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری در ۱۰جلسه دو ساعته به شیوه گروهی و هفتگی برای شرکت کنندگان گروه آزمایش برگزار شد در حالی که گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. تجزیه و تحلیلداده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۰ و به روش تحلیل کوواریانس انجام شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخله مدیریتاسترس، موجب بهبود کیفیت زندگی) و کاهش فرسودگی شغلی آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است (P<۰/۰۱). با توجه بهنتایج این مطالعه پیشنهاد می شود برنامه مدیریت استرس به عنوان یک گزینه مداخله ای در جهت کاهش مشکلات روان شناختی و افزایش سلامت روانکارکنان مشاغل پر استرس مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

مدیریت استرس , کیفیت زندگی , فرسودگی شغلی , آتش نشانان