زهره حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری موسسه آموزش عالی پردیسان،
مریم رزقی - استاد یار و مدرس موسسه آموزش عالی پردیسان، گروه معماری
کامبیز رزقی - استاد یار و مدرس موسسه آموزش عالی پردیسان، گروه معماری

در نظر گرفتن نیازهای کودکان برای دستیابی به یک سیستم مطلوب و بهینه برای کاهش نتایج اثرات مخرب موسسات نگهداری کودکان، جهت دستیابی به الگویی استاندارد برای طراحی مراکز با توجه به مسائل فرهنگی، بومی و نیز شناخت کودکان، ترکیبی از عوامل جسمی و اجتماعی است . رفتار و تجارب کودکان بسیار به عوامل بیولوژیکی، محیطی و اجتماعی وابسته است. عدم توجه به هر عامل ذکر شده می تواند بر تغییر در عوامل جسمی و روانی کودک تاثیر بگذارد و منجر به خسارات جبران ناپذیر شود. یکی از مهمترین موارد برای رفع این نیازها فضایی است که کودک در آن بزرگ شود . فضا و محیط می تواند بر رشد جسمی و روانی کودکان تاثیر بگذارد. برآورد هر نیاز تاثیر زیادی در رشد کودک خواهد داشت. معماری به عنوان زمینه ای که کیفیت فضایی و محیطی را برای افراد تعریف می کند، می تواند از شرایط مناسبی برخوردار باشد. این موضوع می تواند به ایده ای مناسب منجر شود و آن را در قالب طراحی مناسب پیاده سازی کند.. در این راستا ابتدا به بررسی مفاهیم مرتبط با پژوهش و تحقیقات صورت گرفته در این رابطه می پردازیم. سپس عناصر به دست آمده را در قالب اصول طراحی کالبدی مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، ضمن تامین استانداردهای لازم به کار می گیریم. یافته ها حاکی از آن است که استفاده از الگوی هندسی مرکز گرا و عدم به کارگیری سیرکولاسون خطی، توجه به طراحی فضاهای خلوت و سکون، طراحی فضاهای اجتماع پذیر و جمعی، وجود حیاط مرکزی با عناصر آب و فضای سبز، استفاده از رنگ و فرم های منحنی و نور مناسب، وجود فضاهای بازی باز، بسته و نیمه باز و تفکیک منطقه بندی پلان باکاربری مشخص می تواند حس خانه و تعلق را در کودکان برانگیزد.

مرکز نگهداری کودکان، کودکان بی سرپرست، کودکان بدسرپرست، معماری کالبدی.