لیلا آل طاهر - دانش آموخته دوره ی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده هنر، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران
روزبه عربی - استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

احداث شهرهای جدید سابقه ای طویل در دنیای شهرسازی معاصر دارد اما این روند بدون هیچ فیلتر، بی کیفیت بوده است به طوری که در نهایت شهرهای بسیاری داریم که بی تاریخ، بی روح و بی هویت خوانده می شوند. در این مقاله برای درک بهتر مفهوم سکونت و بسط آن، به سراغ مفهوم "سکونت شهری" رفته و بعد از آن به شهرسازی امروزی و مشکلات هویتی آن اشاره خواهد شد. سپس به اصول زیبایی شهری و در کل اصول شهرسازی اسلامی اشاره کرده تا در نهایت به مسکن مطلوب از نظر اسلام در شهر برسیم. پس هدف اصلی این پژوهش، راهکارهای دستیابی به مسکن مطلوب در شهرسازی اسلامی می باشد. سوالات این تحقیق عبارتند از اینکه مقوله "زیبایی" به چه معناست، زیبایی شناسی در اسلام چگونه تعبیر می شود، شهر زیبا چگونه شهری است، عوامل و پارامترهای هویتی و زیبایی شناسی یک شهر کدام اند، و مهم تر از همه اینکه چگونه می توان با استفاده از شهرسازی اسلامی به مسکن مطلوب از لحاظ اسلام و قرآن دست یافت. از این رو می توان گفت روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی نیز می باشد. مطالعات صورت گرفته نشان دهنده آن است که زیبایی باید بومی و ملی (برآمده از فرهنگ و جهان بینی جامعه) و به عبارت ساده "با هویت" باشد و به تعبیر دیگر هویتش با هویت جامعه هماهنگ باشد تا جامعه بهتر بتواند آن را درک و با آن رابطه برقرار کرده و در اثر تماس با آن احساس هویت و استقلال نماید. مسکن اسلامی جایی است که آرامش معنوی را در خود می پروراند و به واسطه آن موجبات تلطیف و معنویت فضای زندگی و بستر پاسخگویی به نیازهای روحی انسان چون تفکر، عبادت و آرامش قلب را فراهم میسازد. در معماری اسلامی، هدف تامین آرامش و آزادی اهالی خانه و تعالی روح و وجود آدمی است.

هویت، زیبا شناسی، شهر اسلامی، مسکن اسلامی، سکونت