الیاس دهقان - اعضای هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع
شکراله آبسالان

کشت غالب شهرستان دشت آزادگان گندم است که متوسط عملکرد آن از 1/7 تن دره کتار تجاوز نمی کند به نظر می رسد محدودیت های اساسی اراضی این منطقه، شور بودن خاک و بالا بودن سطح ایستابی است که مدیریت سنتی آبیاری و فقدان زهکشی کافی، باعث ظهور و تشدید آثار منفی این محدودیتها گردیده است. بدیهی است تسطیح اراضی و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی همراه با مدیریت بهره برداری علمی، اساسی ترین راهکار رفع این محدودیت هاست، اما تا آن زمان بررسی ها جهت شناخت تاثیرات متقابل مدیریت های آبیاری_زراعی مرسوم و عوامل محدود کننده تولید، برای رسیدن به راهکارهای عملی بهبود کارایی مصرف آب، ضروری است. در همین راستا این تحقیق برای تعیین کارایی مصرف آب و بررسی عوامل موثر بر آن در سالهای زراعی 86-85 و87-86 در این شهرستان اجرا گردید بدین منظور در 14 مزرعه به عنوان نمونه در شهرستان دشت آزادگان، مدیریت آبیاری در طی فصل زراعی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، تغییرات کارایی مصرف آب در این منطقه زیاد و از 0/1 تا 1/2 کیلوگرم به مترمکعب متغیر است، که با توجه با اطلاعات کیفی خاک و آب زیرزمینی منطقه، حاکی از حساسیت کشاورزی این منطقه به مدیریت آبیاری می باشد. برای دستیابی به کارایی مصرف آب بالاتر برخی اقدامات عملی از جمله موارد زیر توصیه گردید: الف) روش آبیاری مرسوم به روش کرتی، به نحوی که کرتها بطور منفرد آب را از نهر همجوار یا بالاسری خود دریافت کند، تغییر یابد. ب)آب بندهای کم هزینه برای کانال های آبگیر مزرعه ای و کانالهای بالاسری استفاده گردد.

کارایی مصرف آب، گندم، دشت آزادگان، خوزستان