مجتبی عابد - دانشجوی مقطع دوره دکتری آکچوئری، دانشگاه شهید بهشتی (ره)
سجاد جنت بابایی - دانشجوی مقطع دوره دکتری آمار
محمدرضا براتی - دانشجوی مقطع دوره دکتری آکچوئری، دانشگاه شهید بهشتی (ره)

شیوع جهانی ویروس کووید ۱۹ (کروناویروس) در سال ۲۰۱۹ و همه گیری آن، پژوهشگران حوزه های مختلف را بر آن داشته است تا در شناخت مدل انتشار بیماری های همه گیر و چگونگی پیش گیری از انتشار و ابتلای افراد، نقش آفرینی بیشتری داشته باشند. تحلیل اثر فاصله گیری اجتماعی، قرنطینه و اعمال تدابیر و محدودیت های مختلف برای پیش گیری از همه گیری این نوع بیماری ها، از جمله ابزار مهم سایستمداران جهت تصمیم گیری محسوب می شود. در علم اپیدمیولوژی، مدل های ریاضی از جمله مدل های شناخته شده برای مدل بندی رفتار بیماری های همه گیرهستند؛ با این اوصاف رفتار حدی این بیماری ها، این مدل ها را با کاستی هایی روبرو نموده و استفاده از رهیافتی جدید یک ضرورت است. با این اوصاف رفتار حدی این بیماری ها، می تواند این مدل ها را با کاستی هایی روبرو نموده و در این صورت استفاده از رهیافتی جدید یک ضرورت است. بر این اساس در این م قاله سعی بر آن است تا ابتدا مبانی نظری مدل های همه گیر تبیین، سپس با تشریح نظریه مقادیر کرانگین و نحوه برآورد پارامترهای آن، با بکارگیری رویکردهای اکچوئری مدل های رایج را بهبود داد تا مدل یابی دقیق تر بیماری های همه گیر، ضمن پیش بینی رفتار آتی ویروس کووید ۱۹، ضرورت و اثربخشی اقدامات صورت پذیرفته از قبییل قرنطینه و محدودیت های تردد در کشور ایران را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. نتایج نشان می دهد که داده های مروبط به بهمن ۱۳۹۸ تا ۱ دی ۱۳۹۹ کشور ایران از نظریه مقادیر کرانگین تبعیت می نماید و پارامترهای مدل بر این اساس برآورد و بهبود داده شده است.

بیماری همه گیر، رویکرد اکچوئری، ویروس کووید ۱۹، مدل های همه گیر، مدل های ریاضی