عباس دامن افشان - کارشناس ارشد برق قدرت ، شرکت برق منطقه ای تهران ،ایران
محمدمهدی نظام آبادی - استادیار، گروه مهندسی برق، دانشکده فنی و مهندسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد آسلامی، تهران، ایران

ترانسفورماتورهای قدرت همانند واحدهای تولید در نیروگاه ها از تجهیزات حیاتی، مهم، وگرانقیمت در شبکه های برق قدرت میباشند خروج این دستگاه ها از شبکه باعث عدم انتقال یا عدم توزیع توان خواهد شد بنابراین مراقبت و نگهداری از آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است و بروز عیب در ترانسفورماتورهای قدرت و عدم رسیدگی قبل از تخریب ترانسفورماتور خسارت مالی قابل توجهی به همراه خواهد داشت از طرفی خروج ترانسفورماتور میتواند باعث اختلال انتقال توان یا باعث عدم توزیع انرژی به مشترکین خانگی و صنعتی گردد و ضمن ایجاد نارضایتی های اجتماعی هزینه عدم فروش انرژی را به دنبال خواهد داشت، بنابراین عیبیابی و تشخیص به هنگام عیبهای داخلی این دستگاه بسیار ضروری است.روغن به عنوان عایق وعامل خنک کنندگی در ترانسفورماتورها به کار میرود. یکی از روشهای مهم تشخیص خطا در ترانسفورماتورها گازکروماتوگرافی روغن وآنالیز گازهای محلول در روغن است که تشکیل و رشد گازهای تولیدی در روغن بیانگر وجود عیب در داخل ترانسفورماتور میباشد. در این پژوهش ضمن مطالعه اکتیو پارت ترانسفورماتور و اجزا موثر در شناسایی عیبهای احتمالی ،علاوه بر روشهای قبلی آنالیز گازهای محلول در روغن مانند راجرز، ، دورنبرگ ، IEC، IEEE و مثلث دوال روش دیگری با کارآمدی PERCENTAGE) OFTWO GASES) بسیارخوب نیز ارائه شده که به کمک آن میتوان عیبهای حرارتی و الکتریکی را به خوبی تشخیص داد و قبل از توسعه خطا و گسترش آن پیشگیریهای لازم را انجام داد. برای اطمینان از صحت این روش تعداد ۲۰ نمونه روغن واقعی مربوط به ترانسفورماتورهای در حال بهره برداری از آزمایشگاه شرکت برق منطقه ای تهران مورد ارزیابی و آنالیز قرار گرفته که نتایج آن نیز ارائه گردیده است.این روش که با اختصار POTG گفته میشودنشان داده است که در تحلیل و شناسایی عیبهای داخلی ترانسفورماتور کارآمدی بسیار خوبی دارد.

ترانسفورماتورقدرت، گازکرماتوگرافی، گازهای محلول در روغن، نمونه روغن عایق، آنالیز گاز