محمد توکلی - دانشجوی کارشناسی علوم و مهندسی محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه جیرفت
پوریا زرشناس - دانشکده علوم شیمی و نفت – دانشگاه شهید بهشتی

پس از هوا و آب، خاک مهم ترین منبع مورد نیاز ماست. اهمیت خاک از آنجا ناشی می شود که برای تشکیل یک سانتی متر مربع خاک، حداقل به ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال زمان نیاز داریم. خاک، علاوه بر نقش مهمی که در حیات جانوران بازی می کند، در تکامل و پیدایش حیات نیز نقش داشته است. مطالعه کاتیون های موجود در محلول خاک و آبدریاها و مقایسهی آن با کاتیون های موجود در بدن گیاهان و جانوران، نشانگر این موضوع است که غلظت کاتیون های محلول در خاک، مشابهت بیشتری با کاتیون های موجود در بدن گیاهان و جانوران نسبت به کاتیون های آب دریا دارد. خاک به عنوان یکی از مهم ترین عناصر حیاتی برای تولید و به عنوان ثروتی خدادادی، از چنان اهمیتی برخوردار است که صیانت آن به عنوان میراث گذشتگان برای آیندگان، در دهه های گذشته با مشکلاتی از قبیل فرسایش، فرونشست و تصرف فرصت طلبان مواجه بوده است. برای تولید ۱ سانتیمتر خاک، به ۳۰۰ سال زمان نیاز است ولی برای تخریب ۱ متر خاک فقط ۱ ساعت!بر این اساس با توجه به اهمیت خاک، به عنوان یکی از مهم ترین عناصر طبیعت، در سال ۲۰۰۲ میلادی، برای ارج نهادن به اهمیت خاک و توجه ملت ها و دولت ها به حفظ و حراست از آن، ۵ دسامبر( ۱۵ آذر ماه) را به عنوان روز جهانی خاک نامیدند. ایران دارای وسعتی حدود ۱۶۵ میلیون هکتار است و از این مساحت ۸۹,۱ میلیون هکتار بدون خاک و ۷۵,۹ میلیون هکتار دارای خاک است که ۵۷,۵ میلیون هکتار خارج از چرخهی کشاورزی و تنها ۱۸,۵ میلیون هکتار در چرخهی کشت است! پس برخلاف نظر عامهی مردم، با ارزشترین منبع طبیعی نفت نیست، بلکه خاک است. در صورتی که از خاک محافظت نشود، مدیریت آب هم بی نتیجه خواهد بود؛ پس مشکل خاک، حتی مهم تر از آب است!

آلودگی خاک، عوامل آلودگی خاک، آلودگی فلزات سنگین، آفت زداها، اسیدی شدن خاک