زهرا حیدریان - دانشجوی کارشناسی ارشد
محمدرضا ساریخانی - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

کشاورزی پایدار به نمونهای از کشاورزی اطلاق میشود که در آن از تکنیکهای ویژه ای استفاده می شود وعلاوه بر استفاده مناسب از منابع محیطی، مخاطراتی آنها را تهدید نمیکند. به خاطر هدفی که کشاورزی پایدار دنبال میکند توجه ویژهای به میکروارگانیسمهای کارامد و مفید خاک لحاظ می شود . باکتریهای ریزو سفری که همراه با اثرات مفید در رشد و توسعه گیاه هستند به عنوان باکتریهای محرک رشد گیاهPGPR)شناخته میشوند. این گروه از باکتریها قادرند از روشهای مستقیم یا غیر مستقیم بر رشد گیاه اثرگذار باشند. اثر مستقیم شامل تولید یا رهاسازی متابولیتهای ثانویهای نظیر تنظیمگرها یا هورمونهای رشدی و موادی از این قبیل است و یا تسهیلجذب عناصر غذایی از محیط رشد گیاه، اما تاثیر غیر مستقیمPGPR ها در تحریک رشد گیاه زمانی رخ میدهد که از اثرات زیانبار یک یا چندین عوامل بیماریزا کاسته یا به کلی بازداشته می شودPGPR ها به جز با کتریهایریزوبیوم همزیست، شامل باکتریهای مفید ریزوسفری دیگر نظیر باکتریهای جنس ،Bacillus ،PseudomonasAzotobater ،Acetobacter ،Enterobacter ،Herbaspirillum ،Azospirillum و همچنین بسیاری باکتریهای ناشناخته میباشد. در سالهای اخیر، استفاده ازPGPR به منظور بهبود رشد گیاه در بخش های مختلفدنیا افزایش یافته است. مهمترین مساله در استفاده حداکثری از مزایای این فناوری انتخاب سویه موثر PGPRمی باشد.

باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه، کشاورزی پایدار، کودهای زیستی