مصطفی فرجی راد - کارشناس ارشد سازه های آبی، دانشگاه پیام نور اهواز
عبداله سواری - دانشجوی مهندسی کشاورزی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

یکیازمسائل مهمی است که در ارتقاء بهره وری آب درامور کشاورزی باید به آن توجه کرد مسئله نشت ازسازه های خاکی می باشدکه باعث هدر رفتن آب می شود. نشت باید به گونهای کنترل و محدود شود تا ازاتلاف آب و ایجاد اثرات نامطلوب حاصل ازآن نظیرکاهش حجم آب ذخیره شده برای امور کشاورزی وآبشستگی جلوگیری شود . بنابراین با توجه به افزایش جمعیت وضرورت رشدکشاورزی ، مسئله تامین آب کشاورزی وذخیره سازی آن برای مواقع کم آبی امری حیاتی می باشد، لذا دراین مقاله جهت ارتقاء بهره وری آب درامورکشاورزی راه های جلوگیری از هدررفتن آب وذخیره سازی آن مورد بررسی قرارمی گیرند. مدل ریاضی استفاده شده دراین مقاله نرمافزار قدرتمند seep/wمیباشد. این نرمافزار ازمجموعه نرمافزارهایGeo-Office2004میباشدکه قادراست جریان درون سازههای خاکی (سد وکانال) درتمامی شرایط ممکن با استفاده ازروش قدرتمند المان محدود، را شبیه سازی نماید. بنابراین با مدل کردن بدنه سدخاکی گدارلندر(به عنوان سازه خاکی ذخیره کننده آب برای مواقع کم آبی) درنرم افزار و سپس کالیبراسیون وصحت سنجی آن وحصول اطمینان ازقابل اعتماد بودن مدل تهیه شده (با مقایسه نتایج بدست آمده ازمدل باداده های واقعی) گزینههای کاهش میزان نشت که باعث افزایش آب ذخیره شده می شوند، توسط نرم افزار بررسی گردید . با آنالیز این گزینهها وبررسی نتایج بدست آمده، بهترین روش برای جلوگیری ازهدررفتن آب وذخیره سازی آن برای مواقع کم آبی جهت استفاده درامور کشاورزی ، استفاده از گزینه پوشش با مخلوط خاکهای رس وبنتونیت بهمراه ورق عایق ژئوممبراین انتخاب گردید.

نرمافزار،seep/w،ارتقاء بهره وری آب، المان محدود، عایق ژئوممبراین