ابوالفضل میری - دانشجو کارشناسی ارشد گروه عمران واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
مهدی شهرکی - استادیار گروه عمران واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

یکی از المان های مهم، ارزشمند و برجسته و یکی از اجزای بنیادین در معماری سنتی ایران قوس ها با مصالح بنایی هستند. سابقه یاستفاده از فرم سازه ای قوس در ایران به هزاران سال می رسد. دیگر سیستم های سازه ای نظیر طاق و گنبد از قوس ها بدست آمده اند.قوس ها از دیرباز جزء زیباترین و پایدارترین سازه های سنتی و قدیمی بوده و از نظر معماری و سازه ای جزو شاهکارهای ایران و جهانمحسوب می شوند که باعث حیرت بسیاری از محققان در طول تاریخ شده اند. ساختارهای تاریخی ارزشمندترین بازتاب های میراثفرهنگی و هویت فرهنگی هستند که هر دو نقش مهمی در ایجاد پیوند محکم بین گذشته و حال دارند و بدون آنها درک، تفسیر وبرداشت مجدد دوره تمدن ممکن نیست و حفاظت از این ساختارها از مهمترین نکات برای تداوم تاریخ است. بنابراین با توجه به اهمیتاین بناها به لحاظ تاریخی، فرهنگی، گردشگردی و همچنین آسیب پذیری قوس ها به عنوان اولین قدم برای توسعه پروژه های مقاومسازی، تقویت، ترمیم و مرمت، تعیین شرایط فعل این سازه ها بسیار مهم و ضروری می باشد. برای مدل سازی به روش اجزا محدود در نرمافزار آباکوس، از تکنیک ریز- مدل سازی و دیدگاه میکروی ساده با مدل ساختاری سطح چسنده برای سطوح مشترک بلوک- ملات استفادهشده است. نتایج حاصل از صحت سنجی مدل سازی، کارایی مناسب روش مدل سازی را نشان می دهد. نتایج بدست آمده از مدل سازی وتحلیل قوس با روش مذکور برای دو حالت خواص ثابت و خواص متغییر حاکی از آن است می تواند مقاومت جانبی آن را تا حدود ۲۰درصد افزایش دهد و رفتار لرزه ای و الگوی ترک قوس را به میزان قابل توجهی بهبود دهد. همچنین این روش بهسازی باعث کمترینآسیب و اختلال در ظاهر قوس می گردد.

تنش، ظرفیت کششی، قوس، تاریخی، کوه خواجه، سیستان