سعید گیوه چی - دانشیار دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران
علی صیادی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست دانشگاه تهران، تهران

زمینه و هدف: زلزله یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی به شمار می آید، و همه ساله خسارات جانی بسیاری را وارد می کند. کشور ایران با قرارگیری بر روی گسل های طولانی امکان آسیب پذیری بیشتری نسبت به کشور های دیگر دارد، با شناخت کامل از خطرات حاصل از رخ دادنزلزله در کشور بر انسان و سازه های انسانی می توان بعضا با وضع قوانینی و افزایش ایمنی به کاهش آسیب ها کمک شایانی کرد. انسان اززمان وقوع زلزله خبری دقیقی ندارد و در صورت وقوع آسیب هایی جبران ناپذیری وارد می شود، با توجه به ارتباط قدرت تخریب و فاصله ازگسل ها مناطقی که بر روی گسل قرار دارند همواره آسیب پذیری بیشتری در زمان وقوع نسبت به مکان ها با فاصله بیشتر دارند. بعضی ازسازه ها از اهمیت بالاتری برخوردار هستند(مراکز درمانی) در صورت وقوع حادثه امکان انفجار وجود دارد یا امکان تخریب بیمارستان ها کهموجب آسیب به افراد حاضر در زمان وقوع یا تخریب بیمارستان باعث قطع کمک رسانی به مجروحین خارج بیمارستان در زمان وقوع شود.با توجه به قوانین موجود در حیطه مدیریت بحران فاصله امن از گسل ها می تواند گزینه ی مناسبی برای ساخت مراکز درمانی باشد، در اینپژوهش وضعیت قرارگیری مراکز درمانی در شهر بندر عباس بر حسب فاصله از گسل های فعال شهر بندر عباس مورد بررسی قرار گرفته است.روش تحقیق: برای این منظور از داده های GIS استفاده گردید و گسل های فعال شهر بندرعباس روی نقشه ی این شهر قرار گرفت و بااستفاده از نرم افزار مزاکر درمانی مشخص شده و بعد از تعیین فاصله ی معین وضعیت مراکز درمانی مورد بررسی قرار گرفتند تا مراکزی که درداخل حریم هستند مشخص شوند. برای این منظور از نرم افزار GIS استفاده گردید.نتایج: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که کدام مراکز از شهر بندرعباس در زمان رخ دادن زلزله امکان آسیب پذیری بیشتری نسبتبه نقاط دیگر شهر در زمان وقوع زلزله دارد و چه مناطقی با فاصله از گسل ها برای ساخت مراکز درمانی مناسب تر هستند.بحث و نتیجه گیری: از این رو می توان از مناطق کم خطر مشخص شده در نقشه استفاده کرده و آسیب های زلزله را در زمان رخ دادن بهحداقل برساند.با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان دریافت که چه تعدادی از مراکز درمانی شهر بندرعباس وجود دارند که بر روی گسل و حریم آنقرار گرفته اند و در صورت وقوع زلزله آسیب پذیر تر از دیگر نقاط می باشند، و در ادامه مناطق با فاصله می توانند مناطق مناسب برای احداثساختمان های مهم شهر همچون بیمارستان ها باشند.

مدیریت سوانح، GIS، مراکز درمانی، حریم گسل، بندرعباس