سعید گیوه چی - دانشیار دانشکده محیط زیست پردیس فنی دانشگاه تهران
محسن فوزی - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

ساخت و سازهای سکونتگاهی انسان که در آن از مصالح سخت استفاده می کند، موجب تبدیل سطوح نفوذپذیر به سطوح نفوذناپذیرشهری شده است. با وقوع بارش های سنگین، رواناب ها به دلیل عدم نفوذپذیری کاربری شهری سریعا به راه افتاده و موجب وقوع سیلابشهری می شود که متعاقب آن پسزدگی آب و گرفتگی مجاری زهکشی اتفاق می افتد و بر تاسیسات زیربنایی شهری آسیب جدی می-رساند. بدین منظور شبیه سازی رفتار هیدرولیکی سیلاب ها در ارزیابی سیستم جمع آوری رواناب ها در شهر نقش مهمی دارد. در اینپژوهش برای دستیابی به این رهیافت مدیریتی در شهر بندرعباس، پارامترهای رواناب ناشی از سیلاب شهری بندرعباس با مدلSWMM شبیه سازی شد که برای صحت سنجی مدل از سه واقعه ی بارش متناظر استفاده گردید. نتایج حاصل از واسنجی مدل بامقادیر مشاهداتی در مولفههای دبی، عمق و سرعت رواناب با معیارهای NS و RMSE بیانگر انطباق مناسب آنها و توانایی مدل درشبیه سازی رفتار هیدرولیکی سیلاب است. جریان آب ناشی از ۹۳ میلی متر بارندگی در حوزه ی شهری بندرعباس، حدود ۳۳۵ میلیون-لیتر آب به راه افتاده که حدود ۲۹۳ میلیون لیتر از آن به صورت سیلاب هدر رفته و حدود ۴۲ میلیون لیتر از این آب در چالاب هایسطحی ذخیره شده است. خروجی مدل نشان داد از آنجایی که شبکه ی زهکشی بندرعباس ترکیبی بوده و یک خط لوله برای انتقالآبها سطحی و فاضلاب خام شهری وجود دارد، سیلاب شهری و عدم ظرفیت کافی مجاری و پرشدگی کانال ها در زیرحوزه هایمسکونی و پرتراکم موجب پسزدگی فاضلاب خام در نقاط مسکونی می شود.

سیلاب، شبکه ی زهکشی، SWMM، آب گرفتگی، بندرعباس