سمیه گرجی
اصغر آقایی
محسن گل پرور

سابقه و هدف: یکی از عوامل موثر بر عملکرد کارکنان در سازمان ها، استرس شغلی است که سلامت و بهداشت بسیاری از آنان را در معرض خطر قرار می دهد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی بسته آموزشی محقق ساخته مقابله با استرس شغلی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی ادراک شده کارکنان شرکت تام کار بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش، ترکیبی - اکتشافی و در بخش کمی از نوع کارآزمایی بالینی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت تام کار شهر اصفهان بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند ۴۵ نفر از کارکنان انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه قرار داده شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استرس شغلی پارکر و دکوتیس (۱۹۸۳)، استفاده گردید. گروه های آزمایشی، آموزش را به ترتیب در ۸ جلسه (شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی) و ۸ جلسه (مقابله با استرس شغلی محقق ساخته) ۹۰ دقیقه ای دریافت کردند. نتایج: میانگین و انحراف معیار استرس شغلی در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری گروه کنترل (۵۵/۰±۱۰/۲، ۳۸/۰±۵۱/۲، ۷۴/۰±۶۲/۲)، گروه بسته آموزشی(۸۳/۰±۲۳/۳، ۶۶/۰±۲۷/۲، ۷۵/۰±۰۱/۲) و گروه شناخت درمانی (۰۴/۱±۳۶/۲، ۷۳/۰±۸۹/۱، ۳۷/۰±۷۷/۱) بود. نتایج به دست آمده نشان داد که بسته آموزشی مقابله با استرس نسبت به رویکرد شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده شغلی تاثیر بیشتری دارد و این اثربخشی در مرحله پیگیری نیز ادامه داشته است (۰۰۲/۰≤۰۵/۰P=). نتیجه گیری: رویکردهای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و بسته آموزشی مقابله با استرس شغلی را می توان در محیط های صنعتی و سازمانی برای کاهش استرس کارکنان استفاده نمود.

Perceived job stress, mindfulness-based cognitive therapy, Researcher-made educational- package for coping with job stress., استرس شغلی ادراک شده, شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی, بسته آموزشی محقق ساخته مقابله با استرس شغلی