مقایسه روش های انباشت تصادفی بقا در حضور ریسک‎های رقابتی و مدل های رگرسیون در تعیین عوامل خطر مرگ در بیماران مبتلا به سرطان پستان در مرکز مهدیه همدان

مقدمه: سرطان پستان یکی از شایع ترین سرطان‎های زنان در سراسر جهان است. افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل پیشرفت بیماری یا به سایر دلایل بمیرند که به این‎گونه از رخدادهای چندگانه ریسک های رقابتی می‎گویند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از سه مدل رگرسیون مخاطرات علت- ویژه، زیرتوزیع و مدل انباشت تصادفی بقا انجام شده است. روش بررسی: مطالعه هم گروهی تاریخی بروی ۵۲۷ بیماران سرطان پستان در همدان طی سال‎های ۱۳۹۴-۱۳۸۳ انجام شد. برای تعیین عوامل خطر مرگ به‎دلیل پیشرفت سرطان و مرگ بدون پیشرفت سرطان از مدل‎های مخاطرات علت- ویژه، مخاطرات زیرتوزیع و انباشت تصادفی بقا در حضور ریسک‎های رقابتی برازش داده شد. تحلیل داده ها با نرم‎افزار‎ R۳.۴.۳ انجام شد. یافته‎ها: نتایج نشان داد که برای پیشامد مرگ ناشی از سرطان پستان، سن و تعداد غدد لنفاوی درگیر در هر دو مدل مخاطره علت- ویژه و زیرتوزیع معنادار است (۰۵/۰p<) و در مدل انباشت تصادفی با قاعده تقسیم لگ- رتبه و مدل انباشت تصادفی بقا با قاعده تقسیم Gray، برای پیشامد مرگ بر اثر سرطان متغیرهای سایز تومور، تعداد غدد لنفاوی درگیر، پروژسترون، استروژن و سابقه خانوادگی متغیرهای مهم شناسایی شدند. نتیجه‎گیری: نتیجه مدل‎های مختلف در مطالعه حاضر نشان داد که تشخیص زودهنگام و مراجعات دوره‎ای یکی از مهمترین عوامل برای جلوگیری از پیشرفت بیماری در این بیماران است. در حضور ریسک‎های رقابتی در صورتی که فروض زیربنایی استفاده از مدل‎های رگرسیون علت- ویژه و زیرتوزیع برقرار نباشد استفاده از مدل انباشت تصادفی بقا برای داده‎های رخدادهای رقابتی به‎منظور تعیین عوامل خطر موثر بر بقا با توجه به شاخص هماهنگی و شاخص نمره بریر مناسب‎تر است. همچنین آنالیز بقا متوسط زمان پیگیری ۳/۴۹ ماه بود.

Keywords:

Competing Risks , Cause-specific Hazard , Subdistribution Hazard , Random Survival Forest , Breast Cancer , مخاطره رقابتی , مخاطره علت-ویژه , مخاطره زیرتوزیع , انباشت تصادفی بقا , سرطان پستان