برآورد وراثت پذیری و برخی از پارامترهای ژنتیکی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو تحت تنش شوری از طریق تلاقی دی الل

به منظور برآورد وراثت پذیری و نحوه عمل ژنها در عملکرد و اجزای عملکرد جو تحت تنش شوری، یک تلاقی دی الل ۷×۷ یکطرفه در سال ۱۳۹۵ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شد.بذور F۱  حاصل به همراه والدین در سه شرایط عدم تنش (شاهد) و تنش شوری ۸ و ۱۲ دسی زیمنس بر متر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال ۱۳۹۶در گلخانه ارزیابی گردیدند. نتایج نشان داد که مدل ژنتیکی ساده افزایشی-غالبیت در توارث صفات مورد مطالعه دخیل می باشد. وراثت پذیری عمومی صفات بالا بود و بنابراین گزینش بر اساس صفات فوق در گزینش تحمل به شوری گیاه جو می تواند مفید واقع شود. نتایج نشان داد در تمام سطوح تنش شوری درجه متوسط غالبیت تمام صفات بزرگتر از ۱ بود و صفات توسط اثرات فوق غالبیت کنترل می شوند. نتایج نشان داد الل های غالب باعث افزایش ارتفاع و الل های مغلوب باعث افزایش عملکرد دانه و وزن ۱۰۰ دانه می شوند. در تجزیه گریفینگ، واریانس GCA فقط در ۲ صفت معنی دار بود و سهم بیشتر اثرات غالبیت در کنترل صفات تایید گردید. وراثت پذیری خصوصی صفات پایین بود بنابراین این صفات از طریق گزینش در نسل های پیشرفته اصلاحی و بعد از رسیدن به خلوص قابل اصلاح هستند. براساس میزان وراثت پذیری خصوصی می توان ابراز داشت در تنش شوری متوسط (ds/m۸) صفات وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و عملکرد بوته و در تنش شوری شدید (ds/m۱۲) صفات وزن سنبله، تعداد پنجه بارور و عملکرد بوته به عنوان صفات مناسب برای گزینش تحمل به شوری در گیاه جو می تواند مطرح باشند.

Keywords:

اجزای عملکرد , تنش شوری , گیاه جو , ژنتیک , وراثت پذیری