ناهید اختری - کارشناسی ارشد زیست فناوری – دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی- گروه بیولوژی دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران.
مهناز سادات صادقی - استادیار، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
همیرا آگاه - استادیار، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، دپارتمان اقیانوس شناسی، تهران، ایران

وجود آلودگی های فلزات سنگین و معایب روش های معمول حذف، سبب شده که مطالعات بر روی روش­های کارآمدتر جذب انجام شود. جذب زیستی به وسیله­ ریزجلبک یکی از روش های مناسب است که مورد توجه قرار گرفته است. در این میان، ریزجلبک Scenedesmus obliquus توان خوبی برای رشد در داخل پساب ها دارد. این پژوهش در سال ۱۳۹۸، کارایی ریزجلبک Scenedesmus obliquus را برای حذف نیکل از محلول های آبی مورد بررسی قرارداد. برای تعیین شرایط بهینه­ رشد جلبک همراه با بیشترین راندمان حذف آلودگی نیکل، ابتدا جلبک در محیط کشت BG-۱۱ کشت داده شد. شرایط غلظت پایه،­ آلاینده­ نیکل ppm۱ ۱۰ وpH   برابر با ۱/۰±۷ درنظر گرفته شد که در این غلظت در دماهای مختلف، دمای بهینه، ۳۰ درجه سانتی گراد با میزان رشد جلبک براساس جذب نوری برابر با ۸۱/۰ به‎دست آمد. در مرحله بعد برای تعیین غلظت بهینه، غلظت های ۰ (شاهد)، ۵/۰، ۱، ۲، ۵، ۱۰ و ۲۰ ppm نیکل، در زمان های (۱، ۷، ۱۴ و ۲۱روز) و دمای ۲±۳۰ درجه سانتی گراد و pH برابر با ۱/۰±۷ مورد بررسی قرارگرفت. شرایط بهینه برای جذب فلز توسط جلبک در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد، غلظت ppm ۱۰ بود که در آن مقدار حذف، ۰۷/۹۱ درصد بود. ایزوترم لانگمویر و مدل سینتیک شبه درجه دوم تطابق بهتری با داده ها نشان دادند. داده های تعادل برای نیکل به‎خوبی با روش جذب لانگمویر برازش شد و حداکثر ظرفیت جذب ۷۶/۲۵ میلی­گرم بر گرم در روز چهارم گزارش شد. نتایج این پژوهش نشان داد که ریزجلبک Scenedesmus obliquus به‎عنوان جاذب گیاهی از توان بالایی برای حذف فلز سنگین نیکل برخوردار است.

ایزوترم جذب, جذب زیستی, ریزجلبک, Scenedesmus obliquus, فلز سنگین نیکل