جواد میکانیکی - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند
زهرا شیرزور علی آبادی - استادیار گروه جامعه شناسی ، دانشکده ادبیات و علو م انسانی، دانشگاه بیرجند
فاطمه قاسمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند

زنان یکی از مهم­ترین گروه­های اجتماعی هستند که در پیشرفت اجتماعی و اقتصادی جامعه نقش مهمی دارند؛ بنابراین باید در همه زمینه­ها توانمند شوند تا بتوانند در جامعه نقش فعال­تری داشته باشند؛ بویژه زنان روستایی که نقش قابل توجهی در جامعه روستایی ایفا می­کنند. با توجه به اینکه روستاهای بخش مرکزی شهرستان درمیان دچار ضعف بنیان­های محیطی می­باشند و با چالش­های اقتصادی و شغلی رو­به­رو هستند، به­منظور جلوگیری از مهاجرت روستاییان و آسیب­پذیری زنان و مقابله با شرایط اقتصادی فعلی، باید به سمت توانمندکردن مردم، بویژه زنان از طریق کسب­و­کار خانگی گام برداشت. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر کسب­وکارهای خانگی بر توانمندسازی زنان روستایی بخش مرکزی شهرستان درمیان می­پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و مبتنی بر روش پیمایشی است. ابزار جمع­آوری داده­ها براساس پرسشنامه محقق­ساخته است. جامعه آماری، شامل کلیه­ زنان دارای کسب­وکار خانگی برابر با ۸۹ نفر در بخش مرکزی شهرستان درمیان است. محاسبات آماری داده­ها با استفاده از نرم­افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شده و جهت ارزیابی تعامل بین متغیرها، از معادلات ساختاری استفاده شده­است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که بین کسب­وکار خانگی با توانمندسازی اقتصادی، اجتماعی و بین نوع کسب­وکار با توانمندسازی اجتماعی، رابطه مثبت و معنی­داری وجود دارد؛ ولی بین نوع کسب­وکارخانگی با توانمندسازی اقتصادی رابطه مثبتی وجود ندارد که با توجه به تحقیقات میدانی می­توان دلایل آن را خریداری بعضی از محصولات کسب­وکارهای خانگی توسط افراد و سازمان­ها به قیمت خیلی پایین، اشباع یک نوع کسب­وکار در بعضی از روستاها، عدم همکاری با بیمه برای مقابله با بحران­ها و حوادث، عدم تجربه و آموزش نداشتن مشتری زیاد دائمی برای برخی از کسب­وکارها دانست.

توانمندسازی, کسب وکار خانگی, زنان روستایی, شهرستان درمیان