سیدعلیرضا حسینی شیرازی - مدیرگروه حدیث و رجال موسسه امام هادی
عباس مفید - طلبه سطح ۴ و پژوهشگر حوزه علمیه مشهد

 با پیدایش رویکرد متاخران در اعتبارسنجی، بخش­بندی احادیث به صحیح، حسن، موثق و ضعیف رخ نمود. بر پایه این رویکرد، احراز وثاقت راویان در حکم به اعتبار حدیث نقشی بنیادین ایفا می کند؛ این در حالی است که تعداد قابل توجهی از راویان واقع در اسناد روایات، یا اطلاعاتی در بیان شخصیت روایی آنان وجود ندارد و یا تضعیف شده اند. این دو پدیده گروهی از پژوهشگران را بر آن داشته تا برای اثبات وثاقت دست­کم تعدادی از راویان این دو گروه، به سراغ مبانی توثیقات عام روند. یکی از پربسامدترین مصادیق توثیقات عام، قاعده اکثار است. بر پایه این قاعده، در نظر رجالیان، فراوانی روایت یک راوی ثقه از استاد ناشناخته یا ضعیف کاشف از وثاقت استاد - در نگاه راوی- است. در این نوشتار به بازخوانی این قاعده و ابهاماتی پیرامون آن پرداخته شده است. باور این پژوهش بر آن است که قاعده اکثار بر پایه تقریر مورد مطالعه، توان اثبات وثاقت راویان را ندارد.

public authenticity, rule of majority, trustworthiness, weakness, practical authenticity, verbal authenticity., توثیقات عام؛ قاعده اکثار؛ وثاقت؛ ضعف؛ توثیق عملی؛ توثیق قولی