بررسی اثر انتقالی طرق شکایت از آرا در نظام دادرسی مدنی ایران

هدف از دادرسی اجرای عدالت است. در جهت حفظ صیانت از حقوق افراد، در مقابل اشتباهات احتمالی قضات، آئین دادرسی مدنی طرق متعدد شکایتی را در نظر گرفته که این شیوه های شکایت از رای به عادی و فوق العاده تقسیم می شوند. طرق عادی شکایت، شامل واخواهی و تجدیدنظرخواهی و طرق فوق العاده شامل فرجام، اعتراض ثالث و اعاده دادرسی می باشد. هرکدام ازاین طرق به فراخور فلسفه وجودی آن ها دارای آثاری هستند که مهم ترین آنها، اثر انتقالی و تعلیقی می باشد. اثر انتقالی، باعث انتقال دعوا با تمام مسائل موضوعی و حکمی اعم از ماهوی و شکل می شود و اثر تعلیقی نیز مانع اجرای رای می گردد. مبحث واخواهی و تجدیدنظر به عنوان طرق عادی شکایت از رای، اصل بر وجود این آثار و درفرجام، اعاده دادرسی و اعتراض ثالث به لحاظ فوق العاده بودن طرق مذکور اصل بر عدم ایجاد آثاراست. در نتیجه قانونگذار طی مواد متعددی از قانون آئین دادرسی مدنی به ترتیب به اثار فوق پرداخته است من جمله مواد ۳۰۶ در مبحث واخواهی، ۳۴۷ در تجدیدنظرخواهی و ۳۸۶ در فرجام و ماده ۴۳۷ در بحث اعاده و ۴۲۴ اثار تعلیق بر اجرای رای مورد اعتراض ثالث را بیان می کند. اما در اثر انتقالی، این صراحت قانونی، فقط در بیان اثار تجدیدنظرخواهی با بررسی مواد ۳۴۹، ۳۵۱، ۳۵۴ و ۳۵۸ مشهود است. اثر تعلیقی مالی یا غیر مالی بودن محکوم به نیاز یاعدم نیاز به سپردن تامین در توقف اجرای حکم و نگاه متفاوت قانونگذار آ.د.م ارتباط مستقیم به نوع شکایت دارد. همچنین مصلحت لزوم جبران خسارت محکوم له در مالی یا غیر مالی بودن نوع محکوم به موثر است. واخواهی و تجدیدنظرمطلقا دارای اثر انتقالی هستند، اعاده دادرسی و اعاراض ثالث دعوا را انتها در محدوه ی جهت اعاه شده، منتقال می نماید و اما فرجام به لحاظ عدم دارا بودن شان ماهیتی قاعدتا بر انتقال دعوا اثری ندارد. تفکیک هرکدام از موارد بالا به تفصیل موضوع نوشتار حاضر است.

Keywords:

طرق عادی شکایت , طرق فوق العاده شکایت , اثر تعلیقی , اثر انتقالی , واخواهی