آلاله سامیر - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس
سیدامیرحسین گرکانی - استادیار گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، تهران
مریم چشمه قصابانی - استادیار گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، تهران

معماری سنتی ایران همواره دربرگیرنده مضامین والایی بوده و آنها را به صورت رمزگانی پنهان در خود جای داده است. این معماریوسیله ای برای درون جویی و مکاشفه است و آرامش را با خود به همراه دارد؛ حال آنکه معماری معاصر ایران با فاصله گرفتن از ارزش هایسنتی، هرچه بیشتر به آشفتگی و سردرگمی میرسد. شاید علت این فاصله، ناتوانی در درک ارزشها و معنای درونی عناصر گذشته باشد.آشکارسازی معانی این رمزگان به روش های تاویل نیازمند است و نشانه شناسی یکی از آنهاست. این پژوهش در پی پاسخ به سوالات ۱-چگونه نشانه شناسی ساختگرا در تاویل معنا عمل می کند؟ ۲- چگونه بنای معاصر می تواند حامل معانی درونی باشد؟ شکل گرفته و برآناست تا با بیرون کشیدن عمق مفاهیم معماری سنتی از دل بنایی معاصر و دریافتن ارتباط این دو به شناخت بیشتر توامان معماری سنتی ومعاصر ایران کمک کند. بدین منظور با زاویه دید نشانه شناسانه به هنر معماری و بالاخص اثری از معماری معاصر ایران پرداخته است.مرکز فرهنگی سینمایی-دزفول به عنوان یکی از نمونه ابنیه معاصر که نگاهی به هنر و معماری پر رمز و راز سنتی ایران دارد و از ساختاریمفهومی و قابل تاویل برخوردار است، انتخاب و از سه منظر زیباشناسانه، عملکردگرایانه و ریخت شناسانه با رویکرد نشانه شناسی ساخت گرا،مورد تاویل قرار گرفته است. اصول و مبانی نشانه شناسی ساخت گرا، تبیین و با معماری سنتی ایران به مثابه یک متن تطبیق داده شد. سپس،معنای ضمنی برخی از مهمترین عناصر معماری سنتی، تفسیر شد و به عنوان جزیی از بافت متن در کنار سایر نمادها و نشانه های مرکزفرهنگی- سینمایی دزفول، تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که اکثر نمادها، نشانه ها و عناصر معماری سنتی حاوی مضامین ومعانی عرفانی است. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای تهیه شده است. همچنین روش تحلیلبا استفاده از استدلال قیاسی و استنتاجی صورت گرفته است.

نشانه شناسی، نشانه شناسی ساختگرا، خوانش معماری، معماری سنتی ایرانی