شهروز جانباز - استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر، مجتمع برق و کامپیوتر

امروزه نقش علوم شناختی بسیار پر رنگ شده و تحقیقات وسیعی در این زمینه در حال انجام است. متناسب با درک بیشتر علوم شناختی، کارکردهای گوناگون آن نیز مورد توجه قرار می گیرد و برخی گرایش های تحقیقاتی میان-رشته ای نیز ایجاد می شود. یکی از زمینه هایی که متاثر از پیشرفت علوم شناختی استف مساله امنیت و تعریف مجدد آن در بستر کلیدواژه سایبر-شناختی است. در دکترین سایبر-شناختی، شناخت از فضای امنیتی بر رویکردها و کارکردها اثر گذاشته و بالعکس، شناخت نیز متاثر از امنیت است. یکی از زمینه های بسیار مهم و البته مجرد عرصه امنیت موضوع رمزنگاری است. حوزه رمزنگاری متناسب با پیشرفت فناوری (افزایش قدرت محاسباتی و ظهور ادوات گوناگون با ویژگی های مختلف) و توسعه روش های نوین حملات، تغییرات عمده ای داشته است. رمزهای کلاسیک (همانند رمزهای سزار، ویژنر و موارد دیگر)، رمزهای بلوکی استاندارد همانند DES و AES ، رمزهای کوانتومی و پساکوانتومی، رمزهای مبتنی بر DNA و رمزهای شناختی خلاصهای از بلوغ و تحول عرصه رمزنگاری را نشان می دهند. در این مقاله، رمزنگاری شناختی معرفی شده، تفاوت های آن با رمزنگاری های موجود مطرح و کاربردهای آن بررسی می شود

امنیت، رمزنگاری، رمزنگاری شناختی، علوم شناختی