محمد صادق موحدی کیا - کارشناس ارشد مدیریت دفاعی ، دانشکده دافوس ، دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام ، تهران، ایران
محمد طاهریان - کارشناس ارشد مدیریت دفاعی ، دانشکده دافوس ، دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام ، تهران، ایران
محمد مسلم مومن زاده - کارشناس ارشد جغرافیای نظامی، دانشکده جغرافیا ، دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران

هرچند خواب کافی عامل مهمی در عملکرد روزانه و سلامت همه افراد جامعه به شمار می رود، نظامیان به دلیل ماهیت شغلی ویژهای که دارند مستعد بی خوابی و اختلالات خواباند و کمخوابی و کیفیت پایین خواب جزء مشکلات رایج در نظامیان محسوب می شود. آمادگی رزمی مفهوم گسترده ای بوده و متاثر از عوامل زیادی از جمله زیرساخت ها و تجهیزات، عوامل پشتیبانی کننده و کیفیت سازمان است، اعتقاد بر این است که نیروی انسانی ارزشمندترین دارایی نیروهای مسلح بوده و عوامل موثر بر عملکرد این نیروها در بعد فردی تاثیر به سزایی بر توان و آمادگی رزمی کلی نیروهای مسلح دارد. با توجه به اهمیت ویژه در عملکرد نظامی، امروزه خواب در کنار تغذیه و ورزش به عنوان یکی از ارکان سه گانه عوامل موثر بر عملکرد ( P۳ ) در نظامیان شناخته می شود، و مراجع علمی و پزشکی- نظامی توصیه های ویژه خواب به منظور عملکرد بهینه نیروهای نظامی تدوین و ارائه کردهاند. بر اساس خطوط راهنمای موجود رعایت بهداشت خواب و توجه به راهبردهای ویژه مدیریت خواب درشرایط نظامی می تواند با بهبود کیفیت خواب به کاهش پیامدهای خواب ناکافی و بهبود عملکرد نظامی و توان رزمی کمک کند. با وجود این، هنوز نیاز به پژوهش های بیشتر برای ارائه راهکارهای کاربردیتر به منظور مدیریت خواب در شرایط عملیاتی پیشبینی نشده و همچنین در شرایط محیطی خاص (ارتفاعات، محیط های خیلی سرد و گرم و غیره) برای حفظ یا ارتقاء توان رزمی نیروهای نظامی وجود دارد.

فرماندهی و کنترل ،توسعه منابع انسانی، محدودیت خواب ، آمادگی جسمانی، توان رزم