بررسی مقادیر برخی فلزات سنگین در آب کشاورزی دشت اردبیل

امروزه مسائل محیط زیستی از بزرگترین بحرانهای پیش روی بشریت میباشند. در این میان آلودگی منابع آب در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی و شرب دارای اهمیت بسزایی هستند. با پیشرفت صنایع و تقاضا برای تولید محصولات کشاورزی (با افزایش جمعیت) سبب آلودگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی میشود. در تحقیق حاضر به بررسی مقادیر فلزات سنگین در منابع آب کشاورزی دشت اردبیل، که عمدتااز آبهای زیرزمینی میباشند پرداخته شده است. بدین منظور از ۳۲ نقطه در دشت اردبیل نمونه های آب تهیه و مقادیر عناصر معمول موجود در آب به همراه عناصر سنگین با کمک دستگاه پلاسمای جفت شده القائی- طیف سنج (ICP-MS) اندازهگیری شدند. بررسی ها با کمک روش آماری چند متغیره (تحلیل عاملی) انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که تغییرات عناصر تحت تاثیر چهار عامل بود. عناصر و پارامترهای متاثر از عامل اول شامل هدایتالکتریکی، کلر، لیتیم و سلنیم با همبستگی به ترتیب۰/۹۸۱، ۰/۹۵۲، ۰/۷۴۱ و ۰/۸۷۴ بودند. این عناصر حدود ۳۸/۵۹ درصد از واریانس کل داده ها را به خود اختصاص دادهاند و میتوان آنها را به عنوان اصلی ترین عناصر موثر در هیدروشیمی منطقه دانست. همچنین بر اساس نتایج این تحقیق علظت فلزات سنگین همبستگی قابل قبولی با عناصر اصلی آب نداشت. از طرفی مقادیر غلظت منگنز و کادمیوم در منابع آبی مورد بررسی بالاتر از استاندارد آب شرب بودند ولی مقادیر منگنز برای آب کشاورزی در محدوده استاندارد بود.

Keywords:

فلزات سنگین , کیفیت آب زیرزمینی , دشت اردبیل.