طنز دینی در رمان های دهه ی چهل و پنجاه

دین و ادبیات، کهن ترین انگاره های فرهنگی یک ملت هستند که در تکامل یکدیگر نقش پررنگی دارند. دین به دلیل ارتباط تنگاتنگ با امور ماورایی، ظرفیت زیادی برای پذیرش خرافات دارد و با اندکی کج فهمی و انحراف از راه مستقیم به خرافات و جعل منتهی میشود. طنز به عنوان یک نوع ادبی، از یک سو بازتاب دهنده ی شرایط اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جامعه و از سوی دیگر، بیانگر نگرش و جهانبینی خاص نویسنده است. یکی از درونمایه های طنز هم طنز دینی است. طنز دینی همچون آینه ای، عیب های افراد و جامعه را مقابل دیدگانشان قرار میدهد و سعی در اصلاح و بهبود اوضاع افراد و جامعه دارد. هدف از طنز مذهبی، بیان عقاید خرافی، انحرافی و نادرست مردم در حوزه ی مسائل دینی و مذهبی و تلاش در جهت بهبود و اصلاح عقاید دینی ایشان است. بدین منظور، پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال است که ماهیت طنزدینی چیست و چگونه در آثار نویسندگان دهه های چهل و پنجاه نمود یافته است و مهمترین مولفه های آن کدام است؟ و در پایان به این نتیجه میرسیم که طنز دینی در این رمانها جایگاه گستردهای دارد و نویسندگان رمانهای دهه ی چهل و پنجاه، به دلیل فضای بسته ی سیاسی و عدم آزادی بیان، با سلاح طنز به مبارزه با عقاید نادرست دینی حاکم بر جامعه برمی خیزند و هدفشان هم بیداری و آگاه سازی مردم از حقایق دینی است.

Keywords:

طنز دینی , رمان , دهه چهل , دهه پنجاه