بررسی و انتخاب شاخص های ارزیابی مدیریت پایدار آب در حوضه های آبریز
عنوان مقاله: بررسی و انتخاب شاخص های ارزیابی مدیریت پایدار آب در حوضه های آبریز
شناسه ملی مقاله: JR_JISE-44-1_010
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_JISE-44-1_010
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
مهسا رحمانی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
کامران داوری - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
لیلی ابوالحسنی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
مژگان ثابت تیموری - استادیار پژوهش گروه مدیریت و برنامه ریزی گردشگری، پژوهشکده گردشگری، جهاد دانشگاهی مشهد.
مجتبی شفیعی - استادیار پژوهش، گروه هیدرو انفورماتیک، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق مشهد.
خلاصه مقاله:
مهسا رحمانی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
کامران داوری - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
لیلی ابوالحسنی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
مژگان ثابت تیموری - استادیار پژوهش گروه مدیریت و برنامه ریزی گردشگری، پژوهشکده گردشگری، جهاد دانشگاهی مشهد.
مجتبی شفیعی - استادیار پژوهش، گروه هیدرو انفورماتیک، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق مشهد.
آب یکی از مهمترین محورهای توسعه و زیربنای رفاه اقتصادی و اجتماعی هر کشوری می باشد و ارزیابی مدیریت آب، بخشی ضروری از فرایند پیاده سازی و اجرای برنامه ها و پروژه ها محسوب می شود. شاخص های ارزیابی ابزاری قوی برای تصمیمگیران و مدیران آب در سطح حوضه های آبریز، به منظور فهم نقاط ضعف و قوت تصمیمات بوده و همچنین سبب اتخاذ سیاست های مناسب برای بهبود مدیریت منابع می باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی و انتخاب شاخص هایی منطبق بر مولفه های پایداری (شامل اقتصادی،اجتماعی، محیطزیستیو نهادی) در ارزیابی مدیریت آب در مقیاس حوضه آبریز می باشد. روش پژوهش بر مبنای توصیفی- پیمایشی و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه بوده است. پس از بررسی و استخراج شاخص های اولیه، شاخصهای پایداری نهایی از طریق پرسشنامههای دلفی جمعآوری و با استفاده از روش دلفی فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. الگوی ارایه شده متشکل از ۲۰۰ شاخص مدیریت آب بر مبنای تعریف چهار مولفه پایداری در مقیاس حوضه آبریز می باشد. نتایج نشان داد که از ۲۰۰ شاخص بررسیشده، در مرحله نهایی، تنها ۶۶ شاخص با در نظر گرفتن مولفههای پایداری انتخاب شدند. بر مبنای نتایج بهدستآمده از طبقهبندی مولفههای پایداری، ۳۰ شاخص مطابق با حداقل سه مولفه پایداری (سه یا چهاربعدی)، ۳۰ شاخص دوبعدی (مطابق با دو مولفه) و شش شاخص یکبعدی (تنها مطابق با یک مولفه) بهدست آمده اند. شاخص های بهدستآمده می توانند به عنوان مبنایی در ارزیابی برنامه های مدیریت آب در حوضه های آبریز کشور مورد استفاده قرار گیرند.
کلمات کلیدی: مولفه های اقتصادی- اجتماعی, تصمیم گیری, پایداری, منابع آب
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1245347/