مجاهد غلامی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

درویشیان۱۳۹۶-۱۳۲۰، از داستان نویسانی است که گرایشش به بازتاب واقعیتهای جهان زیستی اش در داستانهایی که نوشته، امکان آن را به تمامی فراهم آورده که جزو داستان نویسان رئالیست ایران در شمار آید. درویشیان عالوه بر آنکه خوانندگان آثارش را در تماس با فرهنگ و آداب و رسوم نواحی کردنشین ایران قرار داده، آنها را به مشاهده تصویرهایی از فقر اقتصادی و فرهنگی، فالکتها و رنج هایی می برد که شخصیتهای داستانی اش با آنها دست به گریبانند؛ شخصیتهایی از طبقات پایینی اجتماع که رو در رو قرار گرفتن گاه به گاهشان با طبقه مرفه اجتماعی، تضاد طبقاتی و بی عدالتی اقتصادی و اجتماعی مورد انتقاد نویسنده را برملا می سازند. وی که خود به طور مستقیم با مسائل مذکور مواجهه داشته و به قدر خود برای برهم زدن این نظام ناعادلانه تالش کرده و در این راه تاوانهایی را نیز متحمل شده، در انعکاس داستانی آنها، که شاید از خشونتی مبالغه آمیز نیز خالی نباشد، همواره جانب احساس مسئولیتی عمیق را رعایت نموده و از تعهدی که به راستی جزو دستور کار طرفداران نحله «هنر در خدمت اجتماع» است، سر باز نزده است. در داستانهای علی اشرف درویشیان مختصات پیرنگ داستانی، صحنه پردازی و شخصیت پردازی، ضمن تبعیت از ویژگیهای عام داستان رئالیستی، چهره نویسنده را به عنوان یک داستان نویس رئالیست متعهد در تاریخ داستان نویسی ایرانی،ثبت کرده است.

ادبیات داستانی، هنر متعهد، علی اشرف درویشیان، رئالیسم، رئالیسم انتقادی.