نقد مارکسیستی داستانهای نشریه «بیداری ما» (ارگان تشکیلات زنان حزب توده ایران، ۱۳۲۷-۱۳۲۳ )

ادبیات همواره برای احزاب سیاسی ابزاری برای بیان و ترویج افکار و عقاید بوده است.حزب توده ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و در نشریات وابسته به خود از ادبیات برای ترویج آموزه های مارکسیستی استفاده کرده است. نشریه«بیداری ما»ارگان تشکیلات زنان حزب که از سال ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۷ در ۲۸ شماره فعال بوده است، یکی ازنشریات مهم و قابل توجه وابسته به حزب است. در این جستار داستانهای منتشر شده در این نشریه از منظر مولفه های نقد مارکسیستی مورد بررسی قرار گرفته اند. موضوع غالب این آثار فقر و اختلاف طبقاتی، شرح ظلم، وضعیت زنان و خرافات است. در بیشتر داستانهایی که به فقر و اختلاف طبقاتی پرداخته، اقتصاد به عنوان زیربنایی است که قدرت آن جایگاه اجتماعی و س یاسی را نیز تحت سلطه خود درآورده است. داستانهایی نیز که در مورد ظلمها و وضعیت زنان است، به فرهنگی پرداخته که در آن زنان جایگاه و ارزشی ندارند و تنها ابزاری برای تولید مثل و شهوت رانی هستند. طبق بررسی های انجام شده در این داستانها بین افراد فقیر و مظلوم سه نوع شخصیت وجود دارد: افرادی که وضعیت اقتصادی و جایگاه اجتماعی خود را، تقدیرشان میدانند و هیچگونه اعتراض و یاتلاشی برای رهایی ندارند و پول، کالاهای لوکس و جایگاه اجتماعی بالاتر برایشان تبدیل به شیءای که می پرستند شده است، دسته ای که برای رهایی از وضعیتشان به خرافاتی همانند طلسم و جادو روی می آورند و گروهی دیگر که به نوعی آگاهی رسیده اند و به پیروزی و رهایی از وضعیتشان امیدوارند.

Keywords:

نقد مارکسیستی , نشریات زنان , حزب توده ایران