ارزیابی تنوع مورفولوژیکی و مقدار ماده فیتوشیمیایی الیسین در تعدادی از ارقام پیاز در شهرستان ایرانشهر

به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی و مقدار ماده فیتوشیمیایی آلیسین در ارقام پیاز، آزمایشی بصورت بلوکهای کامل تصادفی با هفت رقم شامل ارلی وایت(Early White )، ریو براوو( Rio bravo )، پیاز آذرشهر، پیازسفید قم، پیاز قرمز بومی ایرانشهر، پیاز سفید بهبهان و پیاز محلی پیشین در ۳ تکرار در سال زراعی ۹۸-۹۹ در روستای دامن شهرستان ایرانشهر به مرحله اجرا رسید. بذرهای هفت رقم پیاز جمع آوری شده و بر پایه بلوک های کامل تصادفی کشت گردیدند. در پایان آزمایش صفات ارتفاع بوته، درصد چند قلویی، تعداد برگ، عرض برگ ، طول برگ، وزن پیاز، ارتفاع ساقه گل دهنده، قطر پیاز، و میزان آلیسین مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده نشان داد که اثر رقم بر صفات درصد چند قلویی، تعداد برگ، عرض برگ ، وزن پیاز، قطر پیاز، و میزان آلیسین در سطح یک درصد و بر صفات ارتفاع بوته و ارتفاع ساقه گل دهنده و میانگین طول برگ در سطح ۵ درصد معنی دار است. در بررسی صفات مورفولوژیکی مشخص شد که رقم های ریوو براوو و ارلی گرانو دارای برتری و در بررسی میزان آلیسین ارقام قرمز آذر شهر و قرمز ایرانشهر و سفید پیشین برتری داشتند. بر اساس تجزیه کلاستر داده ها ارقام مورد مطالعه به ۴ گروه اصلی تقسیم شدند. از بین این ۷ رقم ۲ رقم درگروه A، ۲ رقم در گروه B، ۲ رقم در گروه C و یک رقم در گروه D جای گرفتند. این گروه بندی نشان دادکه تنوع ژنتیکی از الگوی معنی داری پیروی می کند چرا که ارقامی با عملکرد بهتر در یک گروه (گروه A شامل ارقام خارجی هیبرید ریو براوو و ارلی گرانو) و ارقام با عملکرد ماده موثره آلیسین بیشتر و نزدیک به هم نیز در یک گروه (گروه B و ارقام محلی قرمز آذر شهر و ایرانشهر) قرار گرفتند.

Keywords:

ارقام پیاز , صفات مورفولوژیکی , آلیسین , تجزیه کلاستر , همبستگی فنوتیپی