علیرضا احمدی - کارشناسی ارشد ایران شناسی تاریخی از دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

شهر قزوین همواره به عنوان یکی از چهارراه های گذرگاه تجاری شمال به جنوب و شرق بهغرب کشور، مورد اهمیت حکومت های گوناگون در درازنای تاریخ بوده است، این شاخصه در روزگارقاجار و به ویژه از میانه های دوران شهریاری ناصرالدین شاه قاجار به اوج خود رسید، به طوریکهسیمای شهر قزوین نیز دگرگون گشت و تمام ساخت وسازها در راستای رفاه حال بازرگانان و تجارساخته شد، بیشترین انگیزه آن نیز نزدیکی قزوین به پایتخت و بودن انبارهای بسیار تهران درقزوین و نیز بارانداز بودن شهر قزوین و همچنین ایجاد شبکه های نوین گذرگاه تجاری قزوین بهانزلی و قزوین به تهران در راستای مبادلات با کالاهای روسیه بود که بر اهمیت شهر قزوین افزود،به طوریکه ساخت مجموعه تاریخی کاروانسرای بزرگ سعدالسلطنه در این دوره به دست باقر خانسعدالسلطنه حاکم وقت قزوین، بیش ازپیش ضرورت یافت، این کاروانسرا می توانست از هجومبازرگانان و کالاهایشان به پایتخت و ایجاد نابسامانی جلوگیری کند و نیز کالاهای موردنیاز را درشهر قزوین انبار نماید، از همین روی این کاروانسرا در نزدیکی بازار بزرگ قزوین و در پیراموندیگر سازه های رفاهی مانند مهمانخانه بزرگ قزوین و ارگ حکومتی قرار می گیرد، می توانبنیادی ترین انگیزه ساخت این مجموعه را ایجاد بهزیستی و آسایش و آسودگی برای بازرگانان وتجاری دانست که پیش از پانهادن به پایتخت در قزوین منزل می کردند.

سعدالسلطنه، قزوین، قاجار، کاروانسرا، تجارت و بازرگانی، ناصرالدین شاه