هوشنگ قمرنیا - استاد، دانشگاه رازی، تخصص: آبیاری
مهناز لرستانی - کارشناس ارشد

بررسی کارآئی روشهای تجربی بر آورد تبخیر و تعرق مرجع در بر آورد نیاز آبی گیاهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا، در این مطالعه از دادههای هواشناسی ۱۵۴ ایستگاه سینوپتیک کشور در مقطع آماری ۱۵ ساله(۱۳۷۷ تا ۱۳۹۱)، تبخیر- تعرق پتانسیل برای تمام ایستگاههای سینوپتیک کشور، با استفاده از روشهای محاسباتی مبنی بر درجه حرارت هوا، مشتمل بر۱۷ روش محاسبه شدند. نتایج حاصل از روشهای مختلف با نتیجه حاصل از روش مرجع (فائو- پنمن- مانتیث) مقایسه گردیدند. بهترین و بدترین روشها براساس شاخصهای آماری مختلف، شامل ضریب رگرسیونی، جذر مربعات، متوسط خطای تخمینها و معیار جاکوویدزانتخاب شدند. نتایج نشان داد، که به ترتیب برای اقلیم خشک، روشهای هارگریوز-M۴، هارگریوز، هارگریوز-M۲، هارگریوز-M۱، هامون۱۹۶۱، هامون۱۹۶۳و هارگریوز سامانی مناسبترین روشها می‎باشند. برای اقلیم نیمهخشک روشهای هارگریوز-M۴ ، هارگریوز، هامون۱۹۶۳ و هارگریوز سامانی مناسبترین روشها بودند.در اقلیم مدیترانهای روشهای هارگریوز- M۴و هارگریوز مناسبترین روشها بودند.در اقلیم نیمهمرطوب روشهای هارگریوز-M۴ و هارگریوز-M۲ مناسبترین روشها برگزیده شدند.در اقلیم مرطوب نیز روشهای هارگریوز-M۴، هارگریوز- M۲و هارگریوز-M۱ مناسبترین روشها و در اقلیمهای بسیار مرطوب روشهای هارگریوز-M۴، هارگریوز، هارگریوز-M۱ و بلانیکریدل-۴ مناسبترین روشها و روش چندل نامناسبترین روش برای همه اقلیم‎ها بود.ضمنا مطالعات لیسیمتری انجام شده در اقلیم نیمه خشک، انتخاب بهترین و بدترین روشهای برآورد تبخیر- تعرق مبنی بر درجهحرارت را تایید نمودند.

تبخیر تعرق پتانسیل, داده‎های هواشناسی, شاخص‎های آماری, مطالعات لیسیمتری, اقلیم نیمه خشک