حسین مولوی - دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی، گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
عبدالمجید لیاقت - استاد گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
بیژن نظری - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی

برای مدیریت و کنترل بحران آب، راهکارهای مختلفی قابل پیشنهاد و اجراست. در این راستا، سیاست های اصلاح الگوی کشت و مدیریت کم آبیاری دو راهبرد برای استفاده بهینه از آب در کشاورزی مطرح است. هدف از این پژوهش بررسی اثر دو سیاست مذکور بر پایداری کشاورزی و منابع آب حوضه آبریز ارس بود. بدین منظور با استفاده از روش پویایی سیستم، مدل مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه ارس با لحاظ جنبه های اقتصادی ومحیط زیستی تدوین و سه سناریوی الگوی کشت و شش سناریوی مدیریت کم آبیاری بررسی شد. نتایج نشان داد، در حالتی که استفاده از سایر راهکارهای مدیریتی میسر نباشد، می توان از ترکیب سناریوی کم آبیاری ۴۰ درصد با سناریوهای الگوی کشت وضع موجود یا بهینه، برای کنترل و مدیریت منابع آب حوضه ارس بهره برد. همچنین، با توجه به پتانسیل بالای منابع آب سطحی در حوضه ارس، کاهش سهم استفاده از منابع آب زیرزمینی در کشاورزی به میزان ۳ درصد، به کنترل و پایداری منابع آب خواهد انجامید و پیشنهاد می شود این راهکار نیز سیاستی موثر و مد نظر مسئولان و مدیران مربوط قرارگیرد تا با مطالعات جامع، برنامه ریزی و اقدام های مورد نیاز، مشکلات بحران آبی پیش روی این حوضه کاهش یابد.

بحران آب, راهکارهای مدیریتی, رشد جمعیت, کشاورزی پایدار, منابع آب