هوشنگ قمرنیا - دانشیار گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
حدیث خسروی - کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
زهرا جلیلی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
صحبت اله بهرامی نژاد - دانشیار گروه زراعت، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

در این پژوهش، روش های آبیاری قطره ای تیپ (سطحی و زیرسطحی) و شیاری روی عملکرد دانه، میزان روغن و کارایی مصرف آب سیاه دانه بررسی شد. در این زمینه، آزمایشی در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار برای بررسی اثر روش های مختلف آبیاری بر تمامی پارامترهای این گیاه انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰درصد نیاز آبی به روش آبیاری قطره ای (سطحی و زیرسطحی) و آبیاری شیاری (جوی و پشته ای) هم در این آزمایش به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد روغن، به ترتیب مربوط به تیمارهای ۱۰۰درصد نیاز آبی با روش آبیاری تیپ زیرسطحی و ۵۰درصد نیاز آبی با روش آبیاری تیپ سطحی، به میزان ۶/۳۰ و ۲/۲۹ بود. بیشترین و کمترین متوسط کارایی مصرف آب براساس عملکرد دانه، به ترتیب با ۶۷/۱ و ۹۶/۰ کیلوگرم در هکتار در میلی متر بود که در تیمارهای ۵۰درصد نیاز آبی با روش آبیاری تیپ زیرسطحی و آبیاری شیاری مشاهده شد. نتایج نشان داد که با کاربرد سیستم آبیاری تیپ زیرسطحی و صرفه جویی ۵۰درصد در میزان آب آبیاری مورد نیاز سیاه دانه، می توان بیشترین کارایی مصرف آب براساس عملکرد دانه را به دست آورد.

آبیاری سطحی, آبیاری زیرسطحی, عملکرد دانه, کارایی مصرف آب, کم آبیاری