محسن سلیمان زاده - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
فرهاد خرمالی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد سهرابی - Assistant professor of Iranian Research Organization for Science and Technology, Iran
رضا قربانی نصرآبادی - Agricultural Sciences and Natural Resources
مارتین کهل - موسسه جغرافیای دانشگاه کلن

پوستههای زیستی نقش قابل توجهی در تثبیت تپههای شنی ایفا میکنند. پوستههای زیستی گلسنگی و فیزیکی پراکنش گسترده ای بر تپههای شنی اوایل هولوسن در شمال استان گلستان دارند. مطالعه ای با هدف بررسی تاثیر پوسته های زیستی گلسنگی بر خصوصیات خاک سطحی و در نتیجه تکامل و پایداری این تپههای شنی انجام شد. نمونهبرداری از خاکهای تحت پوشش سه گونه گلسنگی انجام و برخی خصوصیات فیزیکیوشیمیایی و بیولوژیکی خاک اندازهگیری شد. نتایج نشان داد حضور پوستههای زیستی و فیزیکی خصوصیات سطح خاک را تغییر میدهند. درصد مقادیر در اندازه شن ریز و سیلت درشت در خاکها تحت پوشش گلسنگ بیشتر از پوستههای فیزیک است. به نظر میرسد مورفولوژی و ساختار پوستههای زیستی گلسنگی سبب به دام انداختن ذرات در اندازه شن ریز و سیلت درشت شده است. خاکهای تحت پوشش گونه های مختلف گلسنگ دارای مقادیر کربن آلی، کربوهیدرات، و پایداری خاک دانههای بیشتر نسبت به پوستهها فیزیکی بودند. هدایت الکتریکی به مقدار قابل توجهی در خاکهای تحت پوشش گونههای گلسنگ نسبت به پوستههای فیزیکی کاهش نشان داد. به نظر میرسد حضور پوستههای زیستی بر خاکهای مشتق شده از رسوبات شنی اوایل هولوسن نقش مهمی در بهبود خصوصیات خاک و به دام انداختن گرد و غبار ایفا میکنند.

sand dunes, lichen, soil properties, Holocene, soil stability, پایداری خاک, تپه های شنی, خصوصیات خاک, گلسنگ, هولوسن