ژنز میکرولندفرم های پهنه های گلی و نمکی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه در شمال باختر ایران به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه های فوق اشباع نمک جهان، به دلیل عوامل انسانی و طبیعی در معرض کاهش شدید تراز آب و خشک شدن قرار دارد. کاهش شدید تراز آب در دو دهه اخیر و رخنمون یافتن بستر دریاچه به صورت پهنه های گلی، گلی-نمکی و نمکی در بخش­های بزرگی از دریاچه منجر به تغییر محیط رسوبی از یک محیط دریاچه­ای دائمی به یک محیط رسوبی پلایایی تحت تاثیر تغییرات فصلی شده است. ظهور و گسترش میکرولندفرم های محیط های پلایایی در بستر خشک شده دریاچه موید تغییر در محیط رسوبی دریاچه و روند رسوبگذاری است. مهم­ترین میکرولندفرم­های پهنه­های گلی دریاچه شامل ترک های گلی، زمین های پف کرده با ساخت تی پی و دیاپیرهای گلی می باشند. میکرولندفرم­ها در پهنه­های نمکی گسترش و تنوع بیشتری دارند و شامل  ساخت های انحلالی نمک در مقیاس میکروسکوپی و ماکروسکوپی، رشد بلورهای هالیت و سیلویت در اشکال و اندازه های مختلف، هالیت های شعاعی، ریپل های نامتقارن نمکی، پلی گون های نمکی، قارچ های نمکی، پشته های نمکی، سواحل و سدهای نمکی، ساخت های نعل اسبی نمکی، حفره ها و غارهای نمکی، پهنه های گسیختگی نمک و فرش های جلبکی می باشند. رخنمون یافتن پهنه های نمکی در بخش های بزرگی از بستر دریاچه و نیز  برداشت نمک برای استفاده های صنعتی می تواند منجر به حمل ذرات منفصل نمک به مناطق مسکونی و کشاورزی در زمان طوفان های بادی و گرد و غبار گشته و عوارض زیست محیطی برای ساکنین اطراف دریاچه به همراه داشته باشد.

Keywords:

Urmia Lake , Micro-landform , Sandy beaches , Muddy and salty plains , Lake water level fluctuation. , دریاچه ارومیه , میکرولندفرم , سواحل ماسه ای , پهنه های گلی و نمکی , تغییرات تراز آب دریاچه