استقرارهای آغازین دوره هولوسن در منطقه کهگیلویه

جوامع انسانی، طی یک دوره چندهزارساله، از اواخر دوره پلیئستوسن تا اوایل دوره هولوسن، توانستند شیوه معیشتی خود را که مبتنی بر شکارگری و گردآوری خوراک بود به کشاورزی و یکجانشینی تغییر دهند. این تحول شگرف، که از آن با عنوان فرایند نوسنگیگرایی/ نوسنگی شدن نیز یاد میشود، یکی از مباحث مهم باستانشناسی دوره پیش از تاریخ است. در ارتباط با گستره جغرافیایی رخداد این تحول مهم، به طور کلی، توافقی عمومی درباره جنوب غرب آسیا بین پژوهشگران وجود دارد. پژوهشهای اخیر در ارتفاعات  زاگرس و کوهپایههای آن به کشف شواهد بسیار مهمی در ارتباط با فرایند نوسنگیگرایی منجر شده و بار دیگر توجه پژوهشگران را به بخشهای شرقی هلال حاصلخیزی معطوف ساخته است. پژوهشهای باستانشناختی جدید در منطقه کهگیلویه، به منزله بخشی از ارتفاعات جنوبی زاگرس، و شناسایی شمار قابل توجهی از استقرارهای آغازین دوره هولوسن از پتانسیلهای بالای این منطقه برای مطالعه فرایند نوسنگیگرایی در این بخش از فلات ایران حکایت دارد. در بررسیهای انجامشده در منطقه کهگیلویه شمار ۱۶ محوطه از استقرارهای آغازین دوره هولوسن شناسایی شده است. این استقرارها، از منظر ریختشناسی نوع محوطه، در چهار گروه تپهها (۵ تپه)، محوطههای باز (۸ محوطه)، پناهگاههای صخرهای (۲ پناهگاه)، و یک مورد غار طبقهبندی میشوند. در مجموع الگوهای استقراری و معیشتی این محوطهها متاثر از چند عامل دشت، رودخانه، کوهستان، و تنگههاست که نشان میدهد جوامع این دوره از همه پتانسیلهای زیستمحیطی این منطقه بهره بردهاند.

Keywords:

Holocene , Southern Zagros , Kohgiluyeh , pre- pottery Neolithic. , زاگرس جنوبی , کهگیلویه , نوسنگی بی سفال , هولوسن