عظیم حمزئیان - استادیار گروه تصوف و عرفان اسلامی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
محی الدین قنبری - استادیار گروه عرفان اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
عبدالرحیم یعقوب نیا - دانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

عرفان و تصوف بنا به مقتضیات زمانی و مکانی و شخصیتی در سراسر سرزمین های اسلامی خود را در قالب سلسله های گوناگون نشان داده است. خراسان رضوی از سرزمین هایی است که امروزه در بخش جنوبی آن نمونه ای از این میراث در جریان دو سلسله نقشبندیه و چشتیه حفظ شده است. پژوهش حاضر با هدف شناختوضعیت، مشایخ، اعمال و اذکار این دو سلسله در دوره معاصر در جنوب خراسان رضوی انجام شده است.این دو سلسله از آموزه های دیوبندیه در شرق جهان اسلام متاثرند و پیوند محکمی با دین و شریعت دارند. مشایخ این سلسله ها تلاش بسیاری برای حفظ سنت نبوی دارند و مریدانشان با ظواهر متناسب با سنت در اجتماع حاضر می شوند. مهم ترین عمل عبادی و آیینی آنان برگزاری جلسات ذکر جمعی است و جنبه نظری نقشبندیه پررنگ تر از چشتیه به نظر می رسد.

نقشبندیه, چشتیه, جنوب خراسان رضوی, دیوبندیه, حلقه ذکر