بررسی و تحلیل منطقی توحید در نهج البلاغه

در کلام حضرت علی (ع) توحید که شالوده و اساس تمام معارف دینی است، از جایگاه والایی برخوردار است. ایشان درباره توحید ذاتی، صفاتی، افعالی و عبادی مباحث ارزشمندی را با زبان متعارف و مستدل در نهج البلاغه بیان کرده است، به گونه ای که علاوه بر اثبات وحدانیت خدا،هر گونه شباهت میان او و مخلوقات و نیز ترکیب در ذات را نفی می کند. از نظر حضرت، توصیف خدا با صفات محدود بشری ناصواب تلقی می شود. ایشان توحید و احکام آن را به گونه ای مستدل بیان کرده است که ذهن مخاطب را یاری می دهد تا از فهم مقدمات به نتیجه دست یابد. این نوشتار با تفحص در سخنان حضرت با محوریت کتاب شریف نهج البلاغه، مباحث توحید را از دریچه منطق و به روش توصیفی تحلیلی بررسی کرده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که سخنان ایشان از لحاظ محتوا و ساختار، منطبق با اصول و قواعد منطق است و از این طریق افق های تازه ای از نهج البلاغه در معرض افکار ژرف بین قرار می گیرد.

Keywords:

نهج البلاغه , علی (ع) , توحید , قیاس منطقی