محمدمهدی خواجه پور - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (دانشکده علوم قرآنی میبد)
مجتبی محمدی مزرعه شاهی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (دانشکده علوم قرآنی میبد)
زهرا دهقان بنادکی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی یزد

یکی از جمله مباحثی که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است و پژوهشگران پیرامون آن تحقیقات گسترده ای را انجام داده اند، موضوع «شخصیت کامل و ویژگی های» اوست چرا که شخصیت کامل از نگاه قران ومکاتب مختلف دارای ویژگی هایی است که در صورت تحقق آنها انسان به اهداف افرینش نزدیک می شود و در صورتی که آن ویژگی ها محقق نگردد انسان درمسیر سقوط قرار می گیرد . بنا بر این ازجمله مباحثی که می تواند درجهان کنونی راهگشای مشکلات انسان معاصر باشد شناخت ویژگی های شخصیت کامل است .بشریت امروز در مسیری قرارگرفته است که فقط چهره انسانی دارد ودر واقع دارای یک زندگی شبه حیوانی می باشد. بی هویتی ، اضطراب و نگرانی، آسایش جسمی و روحی را از او گرفته است و کمالات انسانی جایخود را به خصال حیوانی داده است.. این پژوهش به صورت بنیادی وبه شیوه کتابخانه ای وبه روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است و از دستاورد های پژوهش می توان نتیجه گرفت : اصطلاح «شخصیت کامل» در قران وروایات وجود ندارد، بلکه این تعبیر در علوم جدید به کار رفته است و هرچند بر پایه مفاهیم و معانی قرآنی و روایی، کمال مصادیق پرشماری دارد و انسان های در مسیرکمال از صفات ویژه بینشی، رفتاری و عاطفی برخوردار می باشد؛ . دعای شریف مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) نیز به عنوان سنت معصوم (ع) می تواند مبین الگوی اسلامی شخصیت انسان کامل باشد در این تحقیق تلاش می شود با استفاده از روش تحلیل محتوایی، به استخراج مضامین و مقوله های مرتبط با شخصیت کامل که در لایه های دعای مکارم الاخلاق مندرج است پرداخته شود کشف شود.شخصیت کامل در قران وروایات با صفات مختلف اعتقادی و عملی مانند معرفت نسبت به خود و جهان و خداوند، تفکر و تعمق و تعقل، ذکر و یاد دائمی خداوند، هدفداری، تقوی و پرهیز گاری، حکمت و علم آموزی، تذکر و پندپذیری، دعا و استغفار، عبرت پذیری، آزاداندیشی وعدم تعصب، عاقبت اندیشی و صفات اخلاقی ای مانند: حسن خلق، خضوع و خشوع، عزت نفس، راستگویی و صداقت و...را توصیف شده اند که در دعای شریف مکارم الاخلاق نیز می توان برخی از شاخصه های شخصیت کامل را جستجو نمود اهداف پژوهش به دو دسته علمی وکاربردی تقسیم می شود که از اهداف علمی می توان به معرفت شناسی واگاه کردن عموم ازنتایج تحقیق ، شناخت شاخصه های شخصیت کامل از از نگاه اندشمندان و تطبیق ان بر آموزه های دینی وبویژه دعای مکارم الاخلاق به عنوان یک نظریه علمی وتبین دیدگاه اسلام در رابطه با الگوی شخصیت کامل و از اهداف کاربردی می توان می توان به تجلی همان معرفت کسب شده در مقام عمل و رفتار عموم افراد جامعه در مسیر رسیدن به شخصیت کامل و زندگی بهتر اشاره نمود

شخصیت، کامل، الگو، مکارم الاخلاق