مهدی ناطقی - دانش پژوه درس خارج حوزه، استاد حوزه علمیه قم

مراقبه از مطرح ترین سنت های عرفانی در راه لقاء الی الله و سنگ زیرین آسیاب سیر و سلوک دانسته شده که از همین روی مورد توجه عرفا و غیرعرفا قرار گرفته است و در معانی متفاوت که در برخی موارد نزدیک به هم هستند، به کار برده شده است. سید بن طاووس از برجسته ترین و پیشگامان عرفان بوده و خود به سید اهل مراقبت شهرت داشته است. لذا نویسنده کوشیده است با بررسی کلمات سید در کتب مختلف ایشان، دیدگاه، تفسیر و سبک وی را در مراقبه ارائه دهد. با این بررسی روشن می شود که مراد سید از مراقبه تحفظ بر اعمال و نفس است و یکی از ارکان محاسبه به معنای عام شمرده می شود. اهمیت این مساله آن قدر زیاد است که سید آن را نه تنها برای سالکان، بلکه برای کسانی که از اهل ایمان شمرده میشوند نیز ضروری می داند. البته از نگاه ایشان و بر اساس منابع دینی، مراقبه دارای مراتبی هست که برخی اقسام آن مانند مراقبه در مشاهد شریفه و در ماه رمضان دارای اهمیت بیشتری هست و نباید مورد غفلت قرار بگیرد. باید اضافه کرد که از منظر ایشان دو نوع مراقبه داریم: ۱ . عمل محور ۲ . ذکر محور

سید بن طاووس، محاسبه النفس، مراقبه، سیر و سلوک، عرفان