امید مجد - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران
ندا یانس - دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه چرخ نیلوفری آذربایجان

یکی از موثرترین ابزارهای آفرینش هنر ادبی، رنگ است. با آن که حضور این عنصر در گذشته ادبیات فارسی، گوناگونی امروزه را دارا نبود؛ اما همواره نقشی مهم تعیین کننده، در القای مفاهیم به مخاطب تصویرسازی های ادبی؛ به ویژه در حوزه شعر داشته است. بررسی میزان نحوه کاربرد انواع رنگ در شعر، کوششی است راهگشا برای ورود به دنیای عواطف اندیشه های شاعران نیز آگاهی ازکیفیت چیرگی آنها در استفاده از شگردهای ادبی هنری. براساس همین اهمیت، هدف این پژوهش، تحلیل کارکرد روان شناسی رنگ سرخ در تمسه نظامی؛ از برجسته ترین نمایندگان سبک آذربایجانی است. بررسی خمسه نظامی از منظر روان شناختی رنگ، می تواند به شناسایی بخش مهم دیگری از ذهنیات و ویژگی های شعری نظامی بینجامد. نظامی با نشان دادن رنگ ها ، زیبایی حیاتحقیقت زندگی را آشکار می سازد آن را با دنیایی زیباتر پیوند می دهد . ضمیر ناتودآگاه نظامی در برخورد با موضوعات مضامین داستان ها از رنگ سرخ به شکل مستقیم استفاده نموده تا تناسب ویژه ای بین تصاویر مضامین پدید آید. رنگ سرخ در خمسه نظامی هم اشکال ثابتی دارد هم در برخی از آثار برای توصیف اشکال کم بسامد مورد استفاده قرار گرفته است. براساس این پژوهش، رنگ یکی از عوامل مهم در آفرینش های هنری است که برخاسته از جنبه های اجتماعی روان شناختی است

روان شناسی، رنگ سرخ، تمسه نظامی