نجمه سادات مصطفوی - مدیر و عضو هیات علمی گروه پژوهشی توسعه کالبدی شهر، معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی استان مرکزی، اراک

در پی پاسخگویی به مشکلات توسعه پراکنده شهری و نتایج منفی آن، راهکارهای نظری و عملی متعددی ارائه شد. در این میان رشد هوشمند شهری با هدف هدایت بخشی از رشد منطقه ای به مراکز شهری و کاهش فشار رشد بر بخش های روستایی و مناطق شهری توسعه نیافته پیرامون، با ارائه الگوی توسعه میان افزا در تلاش برای تاکید بر توسعه نواحی درونی شهرها و بهره گیری از زیرساخت های موجود آنها می باشد. نبود روشی دقیق و کارآمد برای محاسبه ظرفیت توسعه و برنامه ریزی توسعه براساس پتانسیل ها بجای ظرفیت ها، نیاز به تدوین فرایندی عملیاتی برای سنجش ظرفیت توسعه را دو چندان می نماید. به سبب گستردگی موضوع مورد بحث و اهمیت بعد اجتماعی در فرایند توسعه، در این پژوهش تنها به تدوین چارچوبی جهت سنجش ظرفیت اجتماعی توسعه میان افزا پرداخته شده است. از آنجایی که اجماع نظری بر شاخص های این سنجش وجود ندارد؛ پس از مطالعه منابع داخلی و خارجی و استخراج اولیه شاخص ها، از روش دلفی برای رسیدن به وفاق بین صاحبنظران (۲۱ متخصص) استفاده گردید. در راستای کمی سازی سنجش ظرفیت توسعه، از روش امتیازدهی تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شد. حجم نمونه برای توزیع پرسشنامه معادل ۳۷۵ تن بود. پرسشنامه ها براساس پوشش مکانی تمام محدوده توزیع گردید. اطلاعات جمع آوری شده از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

توسعه میان افزا, ظرفیت اجتماعی, دلفی, AHP, کوی رودکی, اراک