تبیین مدل اسکالوگرام در تعیین خشکسالی (مطالعه موردی شهرکرد)

جهت آشکار سازی تغییرات بوجود آمده در عناصر جوی، مدل یکی از بهترین چشم اندازها را نشان می دهد و مدل مورد نظر (مدل اسکالوگرام) هرچه بیشتر در موارد اقتصادی بکار گرفته شده است ولی از آنجائیکه از رابطه بین میانگین هاو انحراف معیار داده ها اقدام به رتبه بندی می نماید در مطالعات جهان طبیعی خصوصا اقلیم شناسی می تواند کاربرد های فراوان داشته باشد و با توجه به اینکه خشکسالی ناشی از عوامل مختلف جوی می باشد که هر کدام درصورت تغییر می توانند بر شدت این پدیده تاثیر بگذارند و سبب کاهش یا افزایش تنش آن گردند. لذا در این مقاله سعی بر آن است تا با استفاده از این مدل که تعداد ده عنصر جوی (شامل : متوسط حداکثر دما، متوسط حداقل دما، حداکثر مطلق دما، حداقل مطلق دما، مجموع بارش، حداکثر بارش روزانه، تعداد روزهای بارانی، تعداد روزهای یخبندان ، حداکثر رطوبت نسبی، حداقل رطوبت نسبی) را در طول فصل رشد مورد بررسی قرار می دهد، میزان شدت خشکی در ارتباط با عوامل مختلف جوی اندازه گیری شده و سالهای اماری را بر اساس میزان و شدت تنش های ایجاد شده در اثر خشکی طبقه بندی نمود لذا در این خصوص از آمار ایستگاه شهرکرد جهت ارائه مدل استفاده شده است و سالهای مورد نظر بر اساس میزان تغییرات اقلیمی و تنش حاصل از این تغییرات بر اساس پارامترهای جوی طبقه بندی گردید. این مدل با توجهب ه محاسبات اقدام به طبقه بندی سالهای آماری جهت تعیین میزان شدت خشکسالی می نماید و می توان ملاحظه کرد همیشه کم بارش ترین سال، مصادف با شدیدترین خشکسالی نمی تواند باشد و نقش عوامل دیگر در این میان نیز همتراز بارش خواهد بود. نتیجه این تحقیق برای ایستگاه شهرکرد در ده ساله 1380-1371 نشان دهنده وقوع شدیدترین خشکسالی در سال 1378 و مرطوب ترین سال 1371 می باشد.

Keywords:

مدل , اسکالوگرام , خشکسالی , شدت خشکی